Wijnegems Mezevangen

Het mezenvangen was een volkse traditie in en rond Antwerpen en ook in het Waasland in de 19de en de eerste helft van de 20ste eeuw. Elk jaar begin oktober trokken groepen in stoet en begeleid met muziek naar 'den buiten' om mezen te gaan vangen. Deze vogels trekken rond die periode van Oost-Europa (Polen) naar Noord-Afrika om daar te gaan overwinteren. De mezenvangers - allen gekleed met een boerenkiel, een rood-witte bollekeszakdoek en wandelstok trokken er dus op uit met een uil als lokvogel en lijmstokken om de mezen te vangen. De vetste exemplaren werden opgegeten, de andere werden gekooid als zangvogel. Het was een volks gebeuren en de groepen mezenvangers kwamen allen uit de volkse wijken van Antwerpen en de omliggende gemeenten. Het mezenvangen ging ook gepaard met een traditioneel middagmaal en werd overgoten met de nodige drank.

De Wijnegemse Mezevangers, een mannenvereniging (vrouwen vervoegen de groep alleen als muzikant) is de allerlaatste vereniging die nog jaarlijks gaat mezenvangen. Het vangen van mezen is reeds lang verleden tijd, maar elk jaar op de eerste zondag van oktober gaat de groep, bestaande uit muzikanten en mezenvangers - gekleed met blauwe boerenkiel en pet, rood-witte bollekeszakdoek rond de nek gebonden en met een wandelstok) op bezoek in een andere gemeente om daar te verbroederen met meestal een muziekvereniging (harmonie, fanfare ...). Men vertrekt dan eerst voor een kleine rondgang via een tweetal cafés, lokalen door Wijnegem om dan naar de gastgemeente te trekken. Daar volgt een traditioneel middagmaal bestaande uit tomatensoep met balletjes, gekookte aardappelen met stoofvlees en savooi. Daarna trekt de stoet door de gemeente en wordt er verbroederd in een aantal plaatselijke lokalen. Het avondmaal is ook traditioneel: boterhammen met kaas en kop (hoofdvlees); daarna trekt men terug naar het Wijnegemse stamlokaal.

In 2014 bestonden de Wijnegemse Mezevangers 150 jaar en ter gelegenheid hiervan schreef Vik Werrebroeck, de voorzitter van de Wijnegemse heemkring Jan Vleminck, het boek '150 jaar Wijnegemse Mezevangers (1864 - 2014)' waarin het verhaal van het mezenvangen voor het eerst is gebundeld en historisch en heemkundig beschreven en daarnaast ook de geschiedenis van de Wijnegemse vereniging op zich.

Een groepsfoto bij het vertrek aan het stamlokaal in Wijnegem | © Hugo Gerstmans