Club Zaghareed

Register van Inspirerende Voorbeelden

Club Zaghareed, een initiatief van Myriam Van Imschoot en de Brusselse YouYou-groep, werd in 2019 genomineerd voor het Register van inspirerende voorbeelden voor het borgen van immaterieel erfgoed, en door de minister voor cultuur op het Register geplaatst voor drie jaar. Het is een mooi voorbeeld van het werken rond immaterieel erfgoed in de geest van open culturele uitwisseling met 'empowerment' voor allen. 

Wat & Hoe 

Youyou is het Franse woord voor wat in het Arabisch Zaghareed heet. Dat is een oeroud vocaal gebruik met wortels in Noord- en Sub-Sahara-Afrika, het Midden-Oosten en zelfs het Baskenland. Het gaat om een techniek waarbij vrouwen door vibraties van de keelwand of door het bewegen van de tong een hoge trillende stem produceren. Zo kunnen ze luid en krachtig intense emoties uiten, zoals vreugde of verdriet. 

Stemkunstenares Myriam Van Imschoot is al jaren gefascineerd door de impact van de youyoukreet. Ze ontwikkelt artistieke projecten met lokale performers, waarbij er zowel respect voor traditie als openheid naar nieuwe invullingen is. Op die manier kwamen de Brusselse YouYougroep en hun Zaghareed Clubs tot stand. De clubs creëren momenten van uitwisseling tussen experts en leken, met openheid voor verschillen in herkomst en gebruiken. Het zijn feestelijke ontmoetingen, waarbij niet alleen de kreet wordt aangeleerd. Vrouwen van alle leeftijden en achtergronden delen er ervaringen, verhalen en herinneringen aan het (traditionele) gebruik van youyou. 

De Zaghareed Clubs zetten voluit in op interactie en kruisbestuiving tussen verschillende culturen, generaties en stempraktijken en verrijken zo het Vlaamse culturele landschap. Sinds 2019 houdt een kerngroep (Fleur Khani, Rukhsana Zubair, Anissa Rouas, Sarah Leo, Isabelle Verstockt, Luiza Amghizar), zich actief bezig met het overdragen en uitdragen van de Zaghareed Clubs naar nieuwe contexten en media, zoals in scholen en buurtwerkingen, of via radio en film. De kerngroep krijgt daarvoor een beurs voor het doorgeven van vakmanschap in een meester-leerlingtraject.

Waarin zit de kracht van uw initiatief? 

Sinds de Brusselse YouYougroep in 2014 startte met de Club Zaghareed hebben we ervaren dat deze kreet verbindt en transformatie tot stand brengt. Die sterkte is voelbaar in groepsverband en de vonk slaat over. Mensen komen soms in tranen naar ons toe na een optreden of een club. Luide trillende stemmen van vrouwen: niet onzichtbaar en des te meer hoorbaar. Eigenwaarde, trots, voorbij hiërarchie of bevoogding.  

Wat is uw gouden raad voor anderen? 

We vormen een collectief dat gestuurd wordt door de dynamiek van de deelnemers. Zij zijn de spil, het kloppend hart. Traditie en vernieuwing sluiten elkaar niet uit.

Onderneemt u nog andere acties waar u trots op bent? Of hebt u plannen voor andere acties waar u naar uitkijkt?

We plannen Zaghareed Clubs in Vlaanderen, naast onze reeds duurzame werking in Brussel met Kunstenwerkplaats en GC De Kriekelaar als pijlers. Door de coronagolf willen we onze werking meer naar de publieke ruimte brengen, op pleinen, parken, binnentuinen, etc. We zijn erg trots op onze film Le Cadeau, die nog steeds speelt. Op termijn willen we een boek met cd/plaat uitgeven over onze ervaringen in binnen- en buitenland, met inmiddels YouYougroepen in Berlijn, Jaffa, Grenoble.

Myriam Van Imschoot voor de Brusselse Youyou-groep

Voorbeeldacties: zo geven mensen immaterieel erfgoed toekomst