Het Stadsmus Hasselt: het Hessels ouër

Wat & Hoe

Dialect doorgeven kan alleen door het dagelijks te spreken. Het museum Het Stadsmus beschouwt het Hasseltse dialect als een belangrijk onderdeel van het leven in de stad én als immaterieel erfgoed dat de moeite is om doorgegeven te worden. Daarom nam het museum het initiatief om viermaal per jaar een dialectbijeenkomst te organiseren. Die verloopt steeds op dezelfde manier: Het Stadsmus nodigt een spreker uit in het museumcafé, die in het Hessels vertelt over een lokaal (vaak historisch) thema. De spreker vult dat aan met eigen anekdotes en verhalen, en ook het publiek neemt actief deel door zelf verhalen toe te voegen, vragen te stellen of commentaar te geven. Na vijftien jaar is de formule nog steeds een succes, wat wellicht ook te danken is aan de informele sfeer. 

 Dialecten dreigen te verdwijnen, en de dialectbijeenkomsten in Het Stadsmus tonen aan hoe een museum er aandacht voor kan opwekken. Dat er bij dit initiatief een koppeling is met verhalen uit de streek, zorgt voor een extra dimensie en relevantie op het vlak van erfgoedwerking. Het Hessels Ouër is een mooi voorbeeld van hoe we met dialecten als dragers van verhalen, tradities en gebruiken aan de slag kunnen gaan. 

Waarin zit de kracht van uw initiatief? 

We geven dialect een duwtje in de rug door het beoefenen ervan letterlijk op de agenda te zetten. Bovendien koppelen we dat aan een leuke ontspannende namiddag. Zo geven we ook mondeling verhalen door, waardoor er inspiratie ontstaat voor erfgoedprojecten of onderzoek. Wat ook mooi meegenomen is: mensen die naar ons Hessels Ouër komen, zijn niet altijd museumbezoekers, maar op deze manier leren ze ons museum wel kennen.

Wat is uw gouden raad voor anderen? 

Er zijn best wel nog veel dialectsprekers, maar het is niet altijd evident om thema’s aan te brengen of mensen te vinden die willen spreken voor een publiek. Als museum kun je zelf ingrijpen op het moment dat de dynamiek voor nieuwe thema’s of sprekers even stilvalt. Wees ook niet bang om een succesvol thema te laten terugkeren, eventueel in een aangepaste versie. Er zijn altijd mensen die er een vorige keer niet bij konden zijn. Een andere groep leidt ook altijd tot nieuwe reacties en andere gesprekken. Geen twee namiddagen zijn dezelfde! 

Onderneemt u nog andere acties waar u trots op bent? Of hebt u plannen voor andere acties? 

Tijdens de coronaperiode kon het Hessels Ouër niet doorgaan. Daarom hebben Veldeke Hasselt vzw (de dialectvereniging) en Het Stadsmus samen een online vervanger ingezet: korte filmpjes en spreuken van een minuutje in plaats van een uur (het Hessels menejtsje). We merkten dat de gesprekken ook online verdergezet werden. Ook rond vloeken is er een online reeks, en we doen ook memes op onze Intagrampagina. Daarnaast zijn er plannen om het Hasseltse dialect meer te integreren in de volledige werking van het museum. Nu al zijn er gidsen die Hasselts spreken, maar ook de aankondiging van evenementen zou ‘tweetalig’ kunnen gebeuren. 

Ann Delbeke, directeur van Het Stadsmus