Stage vakwerk van het MOT

Wat & Hoe

Het Museum voor Oudere Technieken in Grimbergen, beter bekend als het MOT, organiseerde de Stage Vakwerk voor het eerst in 2017. Tijdens een vijfdaagse stage doorlopen de deelnemers, onder begeleiding van ervaren lesgevers, de verschillende fases van het vak- en leembouwproces: van het kantrechten van de boomstammen en het uittekenen en kappen van de verbindingen, over het oprichten en opvullen van het vakwerk tot het kloven van houten dakspanten voor de dakbedekking. Zo krijgt elke deelnemer een praktische kennismaking met deze historische bouwtechniek, die dankzij haar ecologische voordelen opnieuw aan populariteit wint. 

In 2019 bouwden de stagairs een ‘Wan-kot’ op het museumdomein. Nu vinden daar educatieve activiteiten plaats, zoals het ‘Aterlier Brood’ waarbij kinderen de weg van graankorrel tot brood leren kennen. In het Wan-kot kunnen de jongelui met wanmolen en wannen het graan zuiveren van kaf. De stage van het MOT is momenteel de enige gestructureerde vakwerkopleiding in Vlaanderen. Al bouwend worden traditionele technieken herontdekt. 

Net als alle andere musea werd ook het MOT getroffen door de coronacrisis. Toch bleef het museum zijn kennis delen dankzij de sterk uitgebouwde website met kennisdatabanken over allerhande technische onderwerpen. Sinds de tweede lockdown wordt bovendien een databank over vakwerk uitgewerkt. Die zal vanaf januari 2021 voor iedereen toegankelijk zijn op www.mot.be (onder ‘opzoeken – vakwerk’).  

Waarin zit de kracht van uw initiatief? 

Het MOT deelt kennis over verschillende technieken. We doen dat op verschillende manieren, en zo kunnen we ook verschillende doelgroepen bereiken. Onze uitgebreide bibliotheek met boeken, tijdschriften, handelscatalogi, de kennisbanken op de website, driedaagse stages, initiatieworkshops, scholenateliers enz. Van jong tot oud, theoretisch of praktisch, voor elk wat wils.

Wat is uw gouden raad voor anderen? 

Het succes van onze werking rond vakwerk heeft, net zoals dat voor bakovens het geval is, te maken met twee componenten: vraag en voorbereiding. Vooreerst was er vraag naar het onderwerp, vakwerk leefde al bij heel wat mensen. Die vragen komen tot bij ons en wij trachten er een antwoord op te bieden. Voorbereiding is een tweede voorwaarde. We zijn niet uit het niets rond vakwerk beginnen te werken, maar wel met een stevige rugzak van 40 jaar aandacht voor vakwerk. 

Onderneemt u nog andere acties waar u trots op bent? Of heeft u plannen voor andere acties waar u naar uit kijkt? 

Het MOT plant in 2021 een hedendaagse nieuwbouw in vakwerk achter het Guldendal, die gebruikt zal worden als atelier. Het wordt een ontwerp waarin we oude materialen en technieken gaan combineren met moderne elementen zoals nutsvoorzieningen, een plat groendak, sectionaalpoorten, stofafzuiging en dergelijke. Een ideale testomgeving om na te gaan in hoeverre oude bouwtechnieken relevant kunnen zijn voor de toekomst. Ook dit bouwproces zal gedocumenteerd worden en zul je via de nieuwe webpagina stap voor stap kunnen volgen.

Steven De Waele, conservator