Een nieuw beleidsinstrument zorgt voor inspiratie. 2020 start met de eerste acht praktijken!

Dit register is een nieuw beleidsinstrument dat, telkens voor een periode van drie jaar, acties en programma’s bundelt. De voorbeelden zorgen voor inspiratie, voor wie zelf ook actief wil borgen. Want 'borgen is zorgen’. De geselecteerde erfgoedgemeenschappen ondernemen bewust actie om te zorgen dat mensen het niet-tastbare erfgoed waarrond zij in de weer zijn, leren kennen en dat nieuwe generaties zin krijgen om eraan bij te dragen.

In september 2019 kon je een nominatie insturen voor het Register. Op advies van een expertencommissie koos minister Jambon acht praktijken voor het Register. Ze zijn gespreid over heel Vlaanderen en tonen aan dat in Vlaanderen heel wat diverse soorten organisaties bezig zijn met immaterieel erfgoed: van professionele organisaties als musea en erfgoedcellen, tot gemeentebesturen en vrijwilligersorganisaties.

Benieuwd welke praktijken uitgekozen zijn?

1. Erfgoedfestival 'Alles es Just' (Schaarbeek)
Alles es Just staat in het teken van de Schaarbeekse volksheld Pogge, een soort van volksbemiddelaar die leefde tijdens de 19de eeuw. Met de slagzin 'Alles es just’, probeerde hij op café geschillen tussen mensen op te lossen. Sinds 2013 is er een familiefestival, genoemd naar die beroemde slogan, dat ieder jaar hulde brengt aan Pogge.

2. Dia de los Muertos in het Mas (Antwerpen)
Dia de los Muertos is een herdenking van de doden die oorspronkelijk vooral gevierd werd in Mexico en Guatemala en ontstond door uitwisseling van gebruiken en rituelen van het christelijke Allerheiligen en de precolumbiaanse herdenking, waarbij de zielen van de overledenen tijdelijk de aardse wereld terug bezoeken. Sinds 2012 wordt jaarlijks de Dia de los Muertos ook in het MAS gevierd, in samenwerking met cultuurfestival MAF, het Mestizo Arts Festival.

3. Initiatieven van de stad Dendermonde in aanloop naar de Ros Beiaard-ommegang in 2020: B-Rossen en Wildemanloop met Dendermondse pijnders
In aanloop naar de tienjaarlijkse Ros Beiaard-ommegang in 2020, dat samen met andere ommegangen uit Vlaanderen, Wallonië en Frankrijk, op de Representatieve Lijst van het immaterieel erfgoed van Unesco
staat, nam de stad Dendermonde een aantal gesmaakte initiatieven. In het kader van B-Rossen voor het Ros! werden voor de lagere school creatieve workshops ontwikkeld. Daarnaast is ook de Wildemanloop met Dendermondse pijnders een opmerkelijk initiatief:
In de ommegangen hadden de pijnders het voorrecht om het Ros Beiaard te dragen. Voor diegenen die geen echt ‘pijndersbloed’ kon aantonen door afstamming, was de enige manier om toch pijnder te kunnen worden: het lopen van de ‘wildeman’. De Gilde der Vrije Pijnders organiseerde in augustus 2019 een Wildemanloop. Duizenden supporters juichten de kandidaten toe bij hun fysieke proeven.

4. Handmade in Brugge
Handmade in Brugge laat bewoners én bezoekers kennismaken met het rijke ambachtelijke verleden van de stad,
maar ook met de vele ambachtslui die vandaag hun ambacht beoefenen binnen de stad. Op dit moment
zijn 76 ambachtelijke makers houder van het 'Maker Handmade in Brugge’-label .

5. Zaghareet Clubs
De youyou is de Franse benaming voor een trilkreet die door vrouwen wordt geuit bij gebeurtenissen, zoals huwelijken en begrafenissen. De kreet vindt zijn oorsprong in diverse culturen in het Midden-Oosten,
Noord- en Subsaharaans Afrika, en zelfs in het Baskenland. Myriam Van Imschoot ontwikkelt rond de youyou artistieke projecten met lokale performers, met respect voor hun traditie, maar ook met openheid voor nieuwe
invullingen.

6. Stage vakwerk van het MOT (Museum voor de Oudere Technieken - Grimbergen)
Het Mot in Grimbergen organiseerde een vijfdaagse hands-on stage, waarbij deelnemers de kans kregen
om met oude werktuigen te werken, oude technieken aan te leren en als eindresultaat een authentiek
eiken vakwerkhuis te maken.

7. Das de Puppe van Draadpoppentheater
Draad Poppentheater uit Roeselare nam het initiatief voor een project rond het West-Vlaamse poppentheater, een kunstvorm met een erg rijke geschiedenis. Het project kreeg de naam ‘Das de Puppe’, wat West-Vlaams is voor ‘dat is heel goed’. Het initiatief bracht het poppentheater de geschiedenis, het belang en de invloed van West-Vlaamse figurentheatergezelschappen in kaart.

8. Het Hessels Ouër: dialectbijeenkomsten in Het Stadsmus (Hasselt)
Dialect doorgeven kan alleen door het in de praktijk te beoefenen. Het museum Stadsmus nam daarom het initiatief om viermaal per jaar een dialectbijeenkomst te organiseren. Het principe is steeds identiek: Het Stadsmus nodigt een spreker uit in het museumcafé, die in het "Hèssels" vertelt over een lokaal (vaak historisch) thema.

Meer info over deze inspirerende praktijken vind je hier.

Bron: Persbericht Departement Cultuur, Jeugd en Media Vlaamse Overheid, 6/1/2020

Beeld: Alles Es Just - 2014 - © Hylke Gryseels