Straattheater in het Sintrùins door de Bòddelkèèr

"De Boddelkèèr, passend in een van de oudste menselijke tradities: het vertellen van verhalen! Over ons Sint-Truiden, de stad waar we geboren zijn en van houden! De stad als gemeenschap, met een verleden, dat wij niet willen vergeten, niet achter ons willen laten en willen behouden en verder laten leven in de vertellingen en de mythes. Ons hoofdingrediënt: de humor!”

De Bòddelkèèr speelt al 16 seizoenen lang straattheater in het Sintrùins. Onze groep is vrij constant in de samenstelling, wij zijn amateurspelers-vrijwilligers. Onze streektaal is de voertaal. De enige voorwaarde om mee te spelen is dus het Sintrùins te kunnen spreken, al blijft het aantal spelers binnen de perken om goed te kunnen functioneren, dat betekent dat iedereen iets te spelen heeft en niet om één zinnetje te zeggen.

Onze voorstelling bestaat nooit uit één stuk maar is een spervuur van kleine sketches, de tekst van de stukken beslaat een 5 -tal A4’s, dus eerder een revue-formule. Wij betrekken erg vaak het publiek, door bijvoorbeeld het meezingen, ook door mensen uit het publiek naar voor te halen. Elke voorstelling ontspruit uit het brein van onze voorzitter, Danny Gennez. Er loopt altijd een rode draad doorheen de voorstelling en de stukken gaan over de stad of worden betrokken op de stad. Bijvoorbeeld zoals in de voorstelling “Sint-Truiden door de eeuwen heen” met als één van de sketches: Het bezoek van Lodewijk XIV aan de stad waar hij niet met alle égards ontvangen werd met als gevolg dat de omwalling gesloopt werd. Er wordt ook wel gespot met politiekers; maar nooit kwetsend bedoeld. Sint-Truiden geeft wel stof genoeg de laatste jaren om in het nieuws te komen en niet altijd van de beste kant, waarvoor we erg dankbaar zijn. Momenteel bestaat onze groep uit zo’n 11 spelers. De enige voorwaarde om mee te spelen is dus het Sintrùins te kunnen spreken, al blijft het aantal spelers binnen de perken om goed te kunnen functioneren, dat betekent dat iedereen iets te spelen heeft en niet om één zinnetje te zeggen. Een voorstelling is geslaagd als we tijdens en na de voorstelling blije en lachende mensen zien.

Het Sintrùins

“We spelen in ons dialect: 't plat Sintruins. Want hoe kun je beter je humor, gevoelens, tristes en waarheid beter vertellen dan in je eigen taal … je dialect!

We spreken overwegend dialect, dus enige kennis van het Sintrùins is aan te bevelen, ofwel neem je een Truiense vriend/vriendin mee die de gaatjes opvult. Het verhaal van de voorstelling wordt in het AN geschreven omdat het makkelijker geschreven wordt en gelezen wordt, maar tijdens de repetities wordt die tekst in het dialect uitgesproken en door de acteurs in hun rol bijgeschreven. De basistaal is dus het Sintrùins, maar soms brengen we stukken in bijvoorbeeld in het Nederlands om de "bekaktheid", de "waardigheid" of de "potsierlijkheid" van iemand te ondersteunen. Over het aanleren van dialect zijn onze ambities beperkt, maar in het onderhouden en accentueren ervan proberen wij onze rol te spelen.

Straattheater
De optredens vinden plaats gedurende de zomermaanden, meestal in de eerste helft van juli en de eerste helft van augustus. We organiseren onze voorstellingen niet zelf, dit doen de verenigingen die ons uitnodigen. We treden bij voorkeur op in de omgevingen die het Sint-Truidens erfgoed in de kijker plaatsen; het best gedijen wij in openlucht maar de organisatie die ons uitnodigt moet altijd een plan B voorzien bij slechte weersomstandigheden. Wij hebben een caravan waar we al onze spullen in vervoeren, inclusief een decor. De toeschouwers brengen hun eigen stoeltje mee. De Boddelkèèr speelt zo bijvoorbeeld in de Begijnhofsite (Unesco werelderfgoed), St-Niklaashoeve, kasteel Nonnemielen, Bevingendorp, Vierkantshoeve Boonen in Velm, Brustem dorpscentrum. Het hoort onder meer bij  onze doelstellingen dat we de drempel laag houden en toegankelijk zijn voor iedereen. Daarom gaan we naar de mensen toe in hun omgeving. Belangrijke voorwaarde is dat de opbrengst aan een maatschappelijk doel besteed wordt, zoals buurtwerking in een straat of een dorp, werking van een jeugdgroepering, steun aan een missiepater, Kom op tegen kanker, ..

“Wij lachen, wenen, protesteren, dromen, klagen aan en vergeten daarbij onze geschiedenis niet waarvan het rijke erfgoed de getuige is. Wij zijn als de narren uit het verleden, ons ervan bewust dat zij niet altijd een glorieus einde kenden”.

*Deze inzending kadert binnen het project Beleving. 100 levende gebruiken en tradities in Limburg. Een initiatief van het Limburgs Volkskundig Genootschap, in samenwerking met ECRU Erfgoed en Erfgoed Haspengouw, Werkplaats immaterieel erfgoed, Openluchtmuseum Bokrijk, Heemkring Vaart, Haspengouw. TV vzw, Academie voor Streekgebonden Gastronomie en AVANSA-Limburg.

Repetitie “Wa e VROUMES is MICH DA!” (2024) | © De Bòddelkèèr