Contios, de reus van Kontich

Kontich heeft een lange reuzentraditie. Het rijke reuzenverleden gaat al zeker terug tot 1913. De reuzen en reuzenhoofden in het museum van de Heemkundekring van Kontich, getuigen daarvan.
De reuzentraditie raakte echter wat ingeslapen. Vanaf 1980 vond men de reuzen wat ‘oubollig’. Zo werden er in de deelgemeente Waarloos, in 2014, een paar oude/beschadigde reuzen van bestofte zolders gehaald, die rond 1976 gebruikt werden als mascotte tijdens de plaatselijke buurtfeesten.

Sinds 2012 waait een nieuwe wind door reuzenland. Naast nog bestaande, iets oudere reuzen, zoals ‘De Nachtwacht’ en ‘Snotteke’ van de sociale vrouwenvereniging SVV, kwamen er reuzen bij. Zo werd er, samen met twee middelbare scholen van Kontich, een nieuwe reus gebouwd.

Contios werd de verhalenreus van Kontich. Hij werd gemaakt in 2012 en tijdens de Meifeesten in 2013 zette hij zijn eerste stapjes in Kontich-Kazerne, met het verhaal ‘Contios ontwaakt'.

In 2016 werd de ‘Giant van Kontich’ in het bijzijn van honderden toeschouwers, waaronder burgemeester Bart Seldeslachts en zijn peter, schrijver Jeroen Olyslaegers, ingeschreven in het volksregister van Kontich. Dat zijn peter het peterschap serieus neemt, uit zich onder andere in de medeorganisatie van ‘De Verhalenbrouwerij’ (een wedstrijd verhalen schrijven). Daarnaast was hij ook de auteur van: 'Contios en de levensboom', dat hij in 2018 schreef er ere van zijn petekind.

Een verhalenreus? Je leest het goed. In tegenstelling tot andere reuzen uit de streek is deze reus geen stoetenreus, maar een verhalenreus. Voor een traditionele stoet zijn zijn bewegingen te traag, waardoor hij voor te grote openingen in de stoet zou zorgen. Hij is eerder een acteur met een eigen stem en met verhalen waarin hijzelf de hoofdrol speelt. De activiteiten waaraan hij deelneemt zijn bijgevolg niet traditioneel op een vaste datum, maar gebonden aan hedendaagse gebeurtenissen zoals openluchtspektakels, de opening van een nieuw gemeentehuis, de 50-jarigen viering van een wijk... Meestal wordt hij begeleid door muzikanten, of door muziekopnames. Maar uiteraard is er ook zijn eigen vertelstem. 

Voor de verhalen, de choreografiën die hierbij horen en de stem, doet REUZENplan, de organisatie die de reus in al zijn avonturen begeleidt, beroep op een groep acteurs, schrijvers, choreografen en poppenspelers. Die laatste zijn -naargelang de ondergrond- altijd minstens met negen, om de volle motoriek van Contios vorm te kunnen geven.

De poppenspelers dragen een Alvenkostuum gemaakt en ontworpen door de modeafdeling van het Sint Jozefinstituut in Kontich. Dankzij hen kan Contios stappen en met zijn armen bewegen zoals een stokpop. Hij kan zitten, vooroverbuigen, knielen, een hand geven en met zijn hoofd knikken en draaien. Al deze bewegingen zijn handmatig aangestuurd en worden aangeleerd en ingeoefend door een grote groep poppenspelers. Zijn houdingen worden steeds aangepast aan een nieuw verhaal.

Wanneer hij op pad gaat, rijdt een balanskar van 2 meter breed en 3,5 meter lang achter hem aan. Deze kar heeft drie duwers nodig. Op de kar staan twee personen om de reus zijn rug en hoofd te laten bewegen. Met zijn zes meter lengte en 100 kilo, heeft hij een draaicirkel nodig met een doorsnede van maar liefst acht meter om een halve cirkel te draaien! Korte zijstappen naar links of rechts zijn wel mogelijk zonder de bijhorende kar te verplaatsen. Door zijn flexibele ledematen kan Contios ook in allerlei houdingen worden opgehangen aan gevels of bomen.

Hij beweegt, hij spreekt en hij geeft licht in de duisternis. Hij is letterlijk en figuurlijk een lichtreus of lichtbrenger. Naast het inwendig licht dat hij uitstraalt wanneer hij gevraagd wordt om ’s avonds op pad te gaan, toonde Contios al dat hij niet alleen een reus van Kontich is, maar bovenal een reus voor Kontich. Zo stak hij, tijdens de Coronaperiode, de bewoners van Kontich en omstreken, maar ook het zorgpersoneel in het algemeen, een hart onder de riem, door als lichtbaken met een babbelbox, spandoek en beschermd met een  mondmasker een maand lang aan de Babbelse Plassen te staan.

Met een naam als Contios, kan het natuurlijk ook niet anders dan dat deze reus er is voor zijn stadsgenoten. Contios representeert immers de stamvader van Kontich. Hij werd vernoemd naar het Keltische verleden van Kontich en beeldt een Keltische honderdman (periode -100 BCE) uit. Hij beschermt en waakt over zijn omgeving. En REUZENplan, waakt over hem.

REUZENplan is de artistiek sociale vereniging uit Kontich die geboorte gaf aan de zes meter hoge reus. Zij werkte hiertoe in 2012 samen met twee Kontichse scholen. Zijn metalen skelet en de balanskar is werk van de lasafdeling Sint Rita Campus Technologie. Het artistieke deel rond het skelet is het werk van Academie Beeld Kontich.
Vele verhalen later, met zelfs uitstapjes over de (gemeente- en lands)grenzen heen, is REUZENplan nog steeds de drijvende kracht achter (de spektakels en verhalen met en rond) de Reus van Kontich. Door hun blijvende inzet, werd deze Keltische reus een bekend figuur, vooral in de zuidrand van Antwerpen en omstreken. 

Om het kort te zeggen heeft REUZENplan met zijn reus Contios de reuzencultuur in Kontich en omstreken een nieuw leven ingeblazen. Door zijn spektakelverhalen brengt de reus mensen en verenigingen bij elkaar en is hij bovendien een bron van inspiratie voor nieuwe reuzenbouwers. Zo werden recent (2014), onder stimulans van REUZENplan, nog drie reuzen gebouwd. Zij speelden als tegenspelers mee in twee van onze verhalen. Het zijn 'de Wildeman' van straatgroep Wildemanstraat-Wildveld, de 'Sprekende Eik' van straatgroep Dorre Eikstraat en ‘Faire Trees’ van de Fair-trade groep/wereldwinkel.

Contios, de reus van Kontich | © Philippe Hendrick