Graan malen in de stenen molen 'In Stormen Sterk'

Graan malen, stap voor stap

In een stenen molen wordt graan tot meel gemalen. Eerst worden stof, steentjes of ander vuil uit het graan verwijderd. Dan wordt het graan in zware zakken via een koord met katrol, het luiwerk, door luiken naar de tweede verdieping gehesen. Het schone graan wordt in de trechter van de steenkoppel gestort. Het graan valt vanuit deze trechter tussen de twee molenstenen. De bovenste molensteen draait met tandwielen aangedreven door de wind. Doordat de bovenste steen draait terwijl de onderste steen stil blijft liggen, ontstaat er wrijving. De groeven in beide stenen zorgen ervoor dat het graan vlot vermalen kan worden. Het meel valt vervolgens in de meelkist waarna het afgevoerd wordt via de meelschuif naar de zak op de eerste verdieping. Men kan deze zakken door het luik naar beneden laten, naar de laad- en losruimte op het gelijkvloers. In deze ruimte staan hoge deuren, zodat de laadkarren gemakkelijk binnen en buiten kunnen rijden.  

Een stenen molen bestaat uit verschillende essentiële componenten om de wieken te kunnen laten draaien en zo het graan te malen. De wieken vormen samen met de tandwielen het aandrijvingssysteem. De kap van de molen kan 360° draaien. Hierdoor kan je steeds de wieken zo plaatsen dat ze wind vangen. Het molenmechanisme zorgt ervoor dat de rotatie van de wieken de bovenste molensteen in gang zetten. Het mechanisme omvat tandwielen, assen en ook een remsysteem. Deze componenten bestaan uit allerlei verschillende soorten hout, die specifieke eigenschappen hebben naargelang hun functie. 

'In Stormen Sterk': een geschiedenis 

In 1499 werd er in Gierle een standaardmolen opgericht op de plek waar nu de prachtige stenen molen ‘In Stormen Sterk’ staat. Nadat de houten molen een aantal keer werd verwoest en weer terug werd opgebouwd, werd in de 19de eeuw besloten om een stenen molen te bouwen. Deze was bestand tegen onheil en had meer opslagruimte. De zware storm van 14 november 1940 veroorzaakte bij vele molens zware schade, of ze  werden zelfs volledig vernield. Dit was niet het geval bij de stenen molen. Er was enkel een klein brandje door de snelheid van het waaien vande wieken. Nog geen jaar later was de molen alweer in gebruik. De naam ‘In Stormen Sterk’ was daarom snel gekozen.

Een nieuwe start 

Tot 1958 maalde de molen nog onder toezicht van de laatste beroepsmolenaar Emiel Rombouts. Vanaf dan lieten enkele vrijwillige molenaars de molen regelmatig draaien. In 2003 was de molen in erg slechte toestand en stopten de wieken met draaien. Na de verkoop aan Kempens Landschap in 2006, werd de molen in erfpacht gegeven aan de gemeente Lille. Er werd een restauratiedossier opgestart in 2008. Ondertussen hadden al enkele vrijwilligers zich geëngageerd om een cursus molenaar te volgen om zo het voortbestaan van de molen te verzekeren. Het doel was om de molen te herstellen, zodat hij terug kon malen. In 2014 was de restauratie afgerond en kon 'In Stormen Sterk' weer in volle glorie draaien. 

*De molen ‘In Stormen Sterk’ kan je elke laatste zondag van de maand bezoeken. Tijdens de wintermaanden kan je er terecht van 13 uur tot 17 uur, tijdens de zomermaanden van 10 uur tot 17 uur. 

*Deze inzending kadert binnen het project ‘Arbeid Adelt!’ van Kempens Karakter. 





Het maalmechanisme in de binnenkant van de stenen graanmolen 'In Storm Sterken' | © Toerisme Lille