Sessie: Immaterieel erfgoed en actueel verzamelen: samen zorgen voor erfgoed

Dinsdag 21 oktober focust de volgende sessie van het 'Lerend netwerk Hedendaags verzamelen van de cultuur van alledag' op het verzamelen van immaterieel erfgoed.

Heb je nog niet eerder deelgenomen aan dit lerend netwerk? Geen probleem: deze sessie staat open voor elke erfgoedwerker met interesse in het onderwerp!

Verzamelen en/of zorgen voor immaterieel erfgoed

Het centrale thema van deze sessie lijkt haaks te staan op de klassieke (museale) logica van verzamelen: het verwerven van een materieel object dat vervolgens in een depot belandt of tentoongesteld wordt. Bovendien verschuift de rol van musea en andere erfgoedorganisaties. Door de toenemende aandacht voor immaterieel erfgoed, participatie en dekolonisatie is verzamelen niet langer een doel op zich, maar wel de zorg voor erfgoed ten dienste van de samenleving. 

Tijdens deze bijeenkomst houden we de uitdagingen rond immaterieel-erfgoedpraktijken en actueel verzamelen tegen het licht, binnen het bredere kader van ‘samen zorgen voor erfgoed’. We staan stil bij vragen als:

• Hoe kunnen erfgoedorganisaties, samen met immaterieel-erfgoedgemeenschappen, zorgen voor altijd dynamische immaterieel-erfgoedpraktijken?
• Welke vormen van samenwerking zijn hierbij denkbaar?
• En wat is de plaats van hedendaags verzamelen in dit geheel?
  
  

Shared Stewardship als inspirerend concept

In de voormiddag verruimen we onze horizon.

Keynotespreker Erna Lilje, curator Indigenous Knowledge and Material Culture bij het Wereldmuseum Leiden, introduceert het concept shared stewardship (soms ook co-curation genoemd). Dit verwijst naar een manier van werken waarbij musea of erfgoedorganisaties samenwerken met de gemeenschap van herkomst van een voorwerp. Samen beslissen ze hoe het object respectvol wordt behandeld: hoe wordt het bewaard, getoond, uitgelegd, beschreven, gedeeld met het publiek – of soms zelfs verwijderd. De gemeenschap helpt dus mee om goed voor het voorwerp te zorgen en het juiste verhaal erbij te vertellen.

Erna Lilje deelt haar ervaringen met deze vorm van erfgoedzorg en gaat ook in op andere vragen: 

• Hoe kan shared stewardship een inspiratiebron zijn voor een immaterieel-erfgoedwerking?
• Wat betekent dit voor klassieke erfgoedfuncties zoals verzamelen, bewaren, onderzoeken, presenteren? 

Aansluitend slaan we de brug naar de praktijk in Vlaanderen via een panelgesprek. Aan tafel schuiven Erna Lilje, Leen Beyers (MAS) en Evelien Jonckheere (Huis van Alijn). We bespreken wat shared stewardship kan betekenen voor erfgoedorganisaties, welke vragen het oproept en welke kansen het biedt. Ook de deelnemers worden actief bij het gesprek betrokken. Een vierde panellid wordt nog bevestigd.

Intervisie

In de namiddag leren we van elkaar via intervisie. Twee erfgoedorganisaties leggen een concrete uitdaging voor aan de groep.

Voor wie? 

Voor erfgoedprofessionals die werken rond (hedendaags) verzamelen, publiekswerking of immaterieel erfgoed. Ook wie actief is op het vlak van participatie, collectiebeleid of de maatschappelijke rol van erfgoed is van harte welkom. Heb je interesse in shared stewardship of in de zorg voor immaterieel erfgoed in samenwerking met gemeenschappen? Dan is deze sessie iets voor jou.

Praktisch

• Wanneer? Dinsdag 21 oktober 2025, van 10.00 tot 16.00 uur
• Waar? MASbox, Hanzestedenplaats, 2000 Antwerpen
• Tarief: 45 euro
• Inschrijven kan binnenkort via de FARO-kalender