Het verdelen en eten van Pèèrdskeutele in Eisden-Dorp

“Ne pèèrdskeutel veur ’n assekruuske” op Aswoensdag 

In Eisden-Dorp krijgen kerkgangers die op Aswoensdag om 14 uur in de kerk een askruisje halen, na de mis een krentenbroodje – ‘ne pèèrdskeutel’ – van Pèèrdskeutele Pier.

Het is een gebruik dat teruggaat tot het einde van de 19de eeuw. Toen baatte Pieter-Joannes ‘Pier' Ramakers samen met zijn broer Koèb een boerderij uit in de Langstraat. Hij pachtte het ‘Kerkelèndje’, een stuk land langs de Kerkfabriek. Maar dat stuk land was niet bijzonder groot of vruchtbaar, doordat het te vochtig en te zuur was. Hierdoor moest Pier geen pachtvergoeding betalen voor dat stukje land, maar wel een tegenprestatie leveren van de Kerkfabriek. Dat was in die tijd normaal. Pier moest daarom elk jaar op Aswoensdag de kinderen die een askruisje droegen, ‘een van tarwemeel gebakken broodje ter grootte van eener paardevijg' schenken. Pier Ramakers zat dus op Aswoensdag achter de poort op de binnenkoer van zijn erf met een mand vol krentenbroodjes. Dat deed hij gehuld in een lange zwarte jas en met zwarte hoed over zijn schouderlange, grijze haren.

Het hoofdingrediënt is een broodje met krenten erin. Krenten en suiker waren ingrediënten die gebruikt werden bij feestelijke gelegenheden, bijvoorbeeld bij de kermis. De krentenbollen die Pier uitdeelde leken (qua grootte en vorm) op een pèèrdskeutel (ofwel een paardenkeutel). Vandaar de naam die gegeven wordt aan de lekkernij.

Na het overlijden van Pier is de traditie even gestopt. Maar enkele dorpsbewoners gingen in de jaren vijftig op Aswoensdag weer ‘pèèrdskeutelen' uitdelen (in het juiste kostuum). Zo werd een oud gebruik nieuw leven ingeblazen en vormt het eveneens een mooie afsluiting van carnaval. Stichting Erfgoed Eisden zorgt er mee voor dat tot op heden krentenbroodjes, of pèèrdskeutele, uitgedeeld worden op aswoensdag in Eisden-Dorp.

*Deze inzending kadert binnen het project Beleving 100. levende gebruiken en tradities in Limburg. Een initiatief van het Limburgs Volkskundig Genootschap, in samenwerking met ECRU Erfgoed en Erfgoed Haspengouw, Werkplaats immaterieel erfgoed, Openluchtmuseum Bokrijk, Heemkring Vaart, Haspengouw. TV vzw, Academie voor streekgebonden Gastronomie en AVANSA-Limburg.