Houtem Jaarmarkt

Jaarlijks vindt op 11 en 12 november in Sint-Lievens-Houtem (Oost-Vlaanderen) een grote winterjaarmarkt plaats. Op de jaarmarkt verkopen boeren hun dieren op de aloude manier, de handenklap. In een spel van bod en tegenbod, volgens de oude gebruiken, komen verkoper en koper de prijs overeen. Eens overeengekomen, is het akkoord op handslag voldoende. Papieren komen er niet aan te pas. Daarnaast worden paarden en koeien gekeurd. 

Zo’n 300 marktkramers strijken neer. Voor twee dagen lang stellen particulieren hun woningen als café of snackbar open voor het publiek. Tussen die wervelende menigte van mensen en dieren in, verwelkomt Sint-Lievens-Houtem, een dorp met amper 10.000 inwoners, op 2 dagen 5 keer zoveel bezoekers. Een historische stoet rond de legende van de Heilige Livinus trapt op 10 november de jaarmarkt af.


Als spin-off van de winterjaarmarkt vindt er sinds enkele jaren ook een zomerjaarmarkt, met o.a. een streekproductenmarkt, plaats. De Heilige Livinus wordt er op een hedendaagse manier herdacht.


Door de jaren heen heeft de erfgoedgemeenschap achter de jaarmarkt er alles aan gedaan om, met respect voor de traditie, tegemoet te komen aan de strengere regels op het vlak van dierenwelzijn, (voedsel)veiligheid, etc. De jaarmarkt is bovendien meer dan de markt alleen. Sectoren als de landbouw en de veeteelt, beroepen als marktkramers zijn onze streek met uitsterven bedreigd. Via de Unesco erkenning engageert Houtem Jaarmarkt zich om na te denken over de toekomst van deze sectoren. Zo groeit de jaarmarkt in het komende decennium uit tot een platform voor het bewaren en herdenken van deze plattelandseconomie en het erfgoed hieraan verbonden.


Sint-Lievens-Houtem dankt zijn naam aan de legende van de heilige Livinius, ook wel Sint-Lieven genoemd. Livinius, geboren rond 580, was een Ierse bisschop. Gegrepen door het geloof vertrok hij naar Vlaanderen, waar hij in Gent en de streek rond Aalst en Ninove het Christendom preekte. Volgens de legende zou hij in 657 tijdens het preken in Esse (nu Sint-Lievens-Esse) aangevallen zijn door een groep heidenen, die hem de tong uitrukten en het hoofd afsloegen, waarop hij begraven werd in Houtem (nu Sint-Lievens-Houtem). Eeuwen later, in 1007, werd zijn gebeente van Houtem naar Gent overgebracht, waar het verloren ging bij de tweede Beeldenstorm (1578). Niet toevallig vindt de jaarmarkt plaats op 12 november, de naamdag van Sint-Lieven.


Houtem Jaarmarkt werd in 2010 toegevoegd aan de Representatieve Lijst van het Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid van UNESCO.