BÛÛMPLANTERS – LA FIDÉLITÉ FUTURE

Wat & Hoe: 

De ronkende titel van het project verwijst naar La Pépinière de la Fidélité (1798-1819); de grootste experimentele boomgaard die Brussel ooit heeft gekend. Die boomgaard was de verdienste van een uitzonderlijke Brusselaar: Jan-Baptist Van Mons (Brussel 1765 – Leuven 1842). In het centrum van de stad had hij 80.000 bomen staan, op een terrein van maar liefst zes voetbalvelden groot. Hij verzamelde zo’n 1.000 variëteiten, waarvan hij er ongeveer 400 zelf had gecreëerd. 

Met La Fidélité Future willen De Bûûmplanters de boomgaard van Van Mons terug uit de grond stampen in verschillende parken, tuinen en op (privé)terreinen in Brussel. Ze doen beroep op de Brusselaars om samen het stedelijke ecosysteem te versterken en de levenskwaliteit in de stad te verbeteren. 

Heel wat van de oude variëteiten van Van Mons zijn fragiel en vragen het juiste onderhoud. Daarom zet het project niet alleen in op het planten van bomen. Met workshops rond zorg, snoeien, en enten wordt ingezet op het delen kennis over het zorgen en opkweken van de bomen. Zo is La Fidélité Future is een goed voorbeeld van een borgingsactie die inzet op het doorgeven en beoefenen van immaterieel erfgoed.  

Waarin zit volgens u de kracht van uw initiatieven? 

Bûûmplanters is een onderdeel van de VZW NoWayBack en is een vergroenings- en bebossingsproject. Dat doen we zowel in Brussel als in de groene rand rond Brussel. In de stedelijke projecten zoals La Fidélité Future brengen we erfgoed en ecologie samen. Dit uitgangspunt, om ook het verhaal achter de (fruit)bomen naar het publiek te brengen, verhoogt de interesse en inzet enorm en helpt de vergroening vooruit. Het opent deuren die anders misschien gesloten zouden blijven. Kiezen voor een boom met een verhaal, een lokale geschiedenis spreekt de mensen aan. Het grote succes van het project spreekt boekdelen. 

Oorspronkelijk was het de bedoeling om bomen te distribueren voor aanplanting in de privéruimte (tuinen van Brusselaars). Dat doel hebben we snel uitgebreid omdat we voelden dat ook de publieke groene ruimte potentieel had. Het was verrassend te zien hoe verschillende Brusselse gemeentes open stonden voor onze voorstellen om fruitbomen aan te planten in parken, collectieve tuinen, natuurreservaten (Ja, Brussel heeft er een paar)… Maar daar bleef het niet bij, ook tuinen van scholen en rusthuizen kregen fruitbomen dankzij dit project.  

Wat is uw gouden raad voor anderen? 

Doe zoveel mogelijk beroep op externe expertise. Werk samen. Bouw een netwerk uit, laat je helpen waar het kan. De sleutel daartoe is goed communiceren. Ikzelf ben kunsthistoricus van opleiding en als vrijwilliger van de bûûmplanters doorgegroeid naar een positie als werknemer. Ik had zelf niet de expertise om dit project te doen slagen, maar dankzij de medewerking van vele externen: pomologen, kwekers, privéverzamelaars en ook heel wat instituten kon ik op korte tijd veel realiseren. Zonder hen stonden we niet waar we nu staan. Ik kan op hun hulp rekenen omdat we een oprechte passie en interesse delen voor het onderwerp. 

Wil je lokaal vergroenen? Plant niet zomaar iets decoratiefs, maar zoek de band met de plek waar je gaat planten. Neem zeker ook een duik in de geschiedenis van je buurt, gemeente, regio! Ik ben ervan overtuigd dat je daar nuttige, mooie planten met een verhaal vindt. 

Onderneemt u nog andere acties waar u trots op bent? Of heeft u plannen voor andere acties waar u naar uit kijkt? 

We zijn ook trots op het project de Kriekenboomsage, en het recenter project (B)leifruit – Brussels leifruit. Telkens komen ecologische, historische en agriculturele (voedselproductie, stadslandbouw, …) elementen samen. Het educatieve potentieel van die projecten is moeilijk te overschatten. Wij willen de Brusselaar fier maken op het (verborgen) fruitpatrimonium van onze hoofdstad. Daar blijven we aan werken en we hebben verschillende ideeën en projecten in de pijplijn zitten. 

We vergroenen en verfruiten de stad (planten). We passioneren en onderwijzen (workshops en rondleidingen). We bestendigen het voortbestaan van oude variëteiten (kweken) waarvan de toekomst onzeker is. 

In de komende jaren rollen wij onze activiteiten verder uit over heel Vlaanderen. Mensen die advies of hulp zoeken om hun vergroeningsproject (zowel fruit als niet-fruit) te laten slagen, moeten niet aarzelen om contact met ons op te nemen.  

Thomas Matei, in naam van de Bûûmplanters en NoWayBack vzw