MOLENNETWERK KEMPENBROEK VZW

Wat & Hoe

GrensPark Kempen-Broek is een gevarieerd natuurgebied waar nog 47 watermolens en windmolens draaien en malen. Molennetwerk KempenBroek vzw werd in 2015 opgericht en zet zich in voor de promotie en het behoud van het molenerfgoed en het molenaarsambacht in GrensPark Kempen-Broek en in enkele direct aan Kempen-Broek grenzende gemeenten in Vlaanderen en Nederland. De vzw heeft ook aandacht voor de natuur van het grenspark en voor de mensen die er wonen. Ze verbindt mens, natuur, cultuur en erfgoed. De organisatie zet actief in op het molenerfgoed, via verschillende kanalen (o.a. een blog) en initiatieven (o.a. wandel- en fietsroutes). Ze doet dit grensoverschrijdend voor alle 47 molens. 

Het initiatief toont de kracht van samenwerken over de grenzen heen. De vrijwilligersorganisatie brengt mens, natuur, cultuur en erfgoed samen, met het park en de molens als vertrekpunt. Daarbij gaat het niet alleen over het historische en ambachtelijke aspect van de molens, maar ook over de molens als ontmoetingsplekken. Zo zet de organisatie het molenerfgoed op de kaart, verhoogt ze het draagvlak voor het molenbehoud en inspireert ze nieuwe vrijwillige molenaars.  

Waarin zit volgens u de kracht van uw initiatieven? 

Het allerbelangrijkste is onze samenwerking over de grenzen heen. De verschillende betrokken verenigingen hebben elk hun eigen aanpak en dat werkt verrijkend. We leren van elkaar! Ons netwerk telt daarom niet alleen molenaars maar ook moleneigenaars en molengidsen. 

We proberen onze boodschap “molens vertellen verhalen” zo breed mogelijk uit te dragen, onder andere via toeristische diensten, lokale organisaties, scholen en jeugdverenigingen. Door de molens open te stellen voor een breed publiek willen we ze opnieuw de sociale knooppunten maken die ze ooit waren. 

Het molenerfgoed doorgeven aan volgende generaties is cruciaal. We betrekken jongeren daarom al vroeg bij het erfgoed en planten op die manier de eerste zaadjes. We bieden hun fijne verhalen en herinneringen om zo nieuwe molenliefhebbers en vrijwilligers te oogsten. Erfgoed slaat aan bij jongeren als ze voelen dat ze er zelf iets aan hebben en als het verhaal boeiend wordt gebracht. 

Dankzij onze inspanningen om te verjongen merken lokale besturen dat molenerfgoed geen geldverslindende hobby is voor oudere dames en heren. Erfgoed is leerzaam en plezant voor een brede doelgroep. 

Op korte termijn kost het promoten van erfgoed en het aantrekken van jongeren veel energie maar we zien hoopgevende resultaten op lange termijn. Jongeren worden nauwer betrokken bij de zorg en het onderhoud van erfgoed.  

Wat is uw gouden raad voor anderen? 

Ga er niet vanuit dat jouw aanpak de enige zaligmakende is. Luister naar anderen en steek er iets van op. Probeer het saaie stereotype van ‘erfgoedhoeders’ tegen te spreken. Erfgoed kan leuk en boeiend zijn. Erfgoed is het verhaal van gewone mensen en gewone dingen. Het is die menselijke connectie en de band met het eigen verleden die het erfgoed buitengewoon maken. 

Trek de buurt in en spreek met mensen. Leef je in en leef je uit. Straal betrokkenheid en enthousiasme uit. Zoek en documenteer niet alleen maar vertel ook je verhaal. Kom uit het ivoren boekentorentje. Gebruik moderne media maar laat het niet overheersen als zaligmakend wondermiddel.  

Onderneemt u nog andere acties waar u trots op bent? Of heeft u plannen voor andere acties waar u naar uit kijkt? 

We zijn trots op onze medewerking aan ‘Jong red(t) oud’. Dat is een project in Limburg waarbij kinderen en jongeren een erfgoedsite, monument, of landschap met erfgoedwaarde in hun omgeving ‘adopteren’. 

We verwelkomen ook veel schoolbezoeken. Zo laten we de jongeren het erfgoed al doende ervaren. Bij ons voelen, proeven en genieten ze van erfgoed. 

Toon Verlaak, secretaris bij vzw MolenNetwerk KempenBroek