Jaarlijkse Sint-Hubertusviering in Tervuren

Hubertus werd in de 7^de eeuw geboren in een belangrijke familie. Hij leidde een werelds leven tot hij op Goede Vrijdag tijdens de jacht een visioen kreeg van een hert met een kruis in het gewei. Die gebeurtenis bracht hem tot bekering. Hij werd kluizenaar in het woud, priester en tenslotte bisschop van Tongeren, Luik en Maastricht. Hij overlijdt (727) volgens de legende in Fura (Tervuren). Als kluizenaar zou hij iemand genezen hebben van hondsdolheid door hem brood te geven door hem gezegend. 

De uitstraling van Hubertus werd bijzonder groot. Om de positie van Hubertus als patroonheilige van de jagers en beschermer tegen hondsdolheid te beschermen, werden broederschappen opgericht. In  1605 gaf de toenmalige bisschop van Mechelen toelating aan pastoor Goossens om een broederschap in Tervuren op te richten. Voorname lieden werden lid zoals de aartshertogen Albrecht en Isabella, alsook Helena Fourment, weduwe van Piet Paul Rubens. Zij verzamelden brood bij de boeren, lieten brood bakken en deelde het uit als  bescherming tegen hondsdolheid.

Kapel

Ter ere van Hubertus lieten de aartshertogen een vroegbarokke kapel bouwen op de vermoedelijke plaats waar Hubertus zou zijn overleden. De kapel was rijk gestoffeerd met schilderijen van Theodoor Van Loon met drie taferelen uit het leven van Hubertus. Sindsdien werden er jaarlijkse herdenkingen gehouden aan de kapel ter ere van Hubertus.

Sint-Hubertusviering in Tervuren

De broederschap van Hubertus Tervuren houdt nog steeds de traditie in stand met de viering op de laatste zondag van de maand oktober. De viering start met een misviering in de Sint Jan Evangelistkerk in het dorp, gevolgd door  een stoet van de kerk naar de kapel in de Warande en de dierenzegening aldaar.

De mis wordt opgeluisterd door de jachthoornkring en aangepaste liederen gezongen door het kerkkoor. Tijdens de mis wordt gejaagd wild (everzwijn, patrijzen, fazanten…) als jachtoffer aangebracht door de scouts samen met twee korven gevuld met bosvruchten.  Vooraan aan het altaar staan zeven manden klaar gevuld met broodjes (in totaal 1200  pistolets). Tijdens de mis worden Sint-Hubertusbroodjes door de priester gezegend, die de gelovigen op het eind van de viering kunnen krijgen. Vrijblijvend wordt een bijdrage gevraagd voor de werking van de parochie.

Hubertusbrood is brood dat op Hubertusdag door een priester van de Rooms-Katholieke kerk wordt gewijd in naam van Sint-Hubertus en gegeten op 3 november, de dag dat hij heilig werd verklaard. Het gebruik gaat terug naar de middeleeuwen. Het Sint-Hubertus zou destijds een kluizenaar hebben genezen van hondsdolheid door hem brood te geven. Het gewijd Sint-Hubertusbrood zou na het nuttigen ervan ook bescherming bieden tegen deze ziekte en is preventief werkzaam tegen beten van razende dieren. Daardoor werd ook het Sint-Hubertusbrood aan de dieren gegeven. Vroeger namen de kerkgangers ook wel zelf het broodje mee om het te laten wijden. Het moest echter na de wijding, droog, en op de nuchter maag, worden opgegeten alvorens men iets anders mocht verorberen.

In de kerk is het altaar versierd met de hoorn van Sint-Hubertus. Het is van ivoor, versierd met ringen en een ronde reliekhouder die een stuk van Hubertus stola bewaard. De hoorn werd geschonken door Marguerite de Croy, Contesse de Boussu, hertog van Aarschot en Heverlee. Naast het altaar staat een prachtig beeld van Hubertus met kruisboog in jagerskledij, het hert met het kruis in het gewei. Het beeld is gebeeldhouwd uit hout (zilverden) en is 110 cm hoog. De mis eindigt met het mooie lied “O heerlijk Tervuren” gecomponeerd door Tervurenaar Jef Berden.

Stoet

De stoet naar de kapel wordt ingeleid door een trommelaar en een fluitist. Dan passeren in volgorde de ruiters en karren, gevolgd door de welpen die het embleem van de Broederschap tonen. Op paard gezeten en in groot ornaat defileert Sint-Hubertus met de hoorn (repliek), en wordt bijgestaan door de koninklijke jachthoornblazers in hun uniform. Het beeld van Sint-Hubertus wordt gedragen op de schouders van de leden van de Sint-Hubertusdragers in hun speciale klederdracht. Een klederdracht die nog dateert van voor 1927 die de leden van de “Vereenigde Ambachtslieden” aantrokken om ook het beeld te tonen in de stoet. Vervolgens zien we de leden van de Meiboomgilde. De scouts van Tervuren dragen de manden met bosvruchten en het gejaagde wild van de vorige dag. Zij brengen ook de manden met de gewijde broodjes langs de stoet zodat de toeschouwers ook een broodje tegen de hondsdolheid kunnen verkrijgen. Het kruisbeeld en misdienaars begeleiden de priester die de echte hoorn draagt. Het kerkkoor en lectoren omgeven de priester. Het college van burgemeester en Schepen stappen mee op. Om veiligheidsredenen sluiten de hondenclubs de stoet. Mensen met hun huisdieren volgen nadien en wordt de stoet afgesloten.

Zegening

Aan de kapel worden de toeschouwers opgewacht met jachthoornmuziek. Bezinningsteksten worden afgelezen, afgewisseld met het gegalm van de jachthoorn.  Dan begint de zegening. De priester spreekt een gebed uit over dieren om bescherming te vragen Sint-Hubertus en zijn paard openen de zegening,  gevolgd door de ruiters en de paardenkarren. Dan wordt de poort geopend voor de honden die in clubverband deelnemen. Dan komt iedereen langs met hun huisdieren: honden, katten, konijnen, cavia….De priester op het pui van de kapel zegent met veel zwier en wijwater mens en dier. Met de dierenzegening aan de kapel die aan Hubertus is toegewijd willen we de wonderlijke band tussen mens, dier en schepping vieren. We willen stilstaan bij de dieren die ons gezelschap houden, ons trouw zijn, onze dagen mooier maken. Ze verdienen onze zorg, liefde en respect. Met deze zegening vragen we Sint-Hubertus om beschermingen gezondheid voor onze dieren en onze wijsheid om hen goed te verzorgen.  Tot slot brengen de jachthoornblazers een mooi concert met jachthoornmuziek dat een bijzondere sfeer aan de kapel oproept die omgeven is met de mooie herfstkleuren van de Warande! Het wild wordt nadien aan de geïnteresseerden gegeven.