Een dakske vol met stro
Bouw van een kerststal in vakwerk met dak in stro
Het MOT zet sterk in op het doorgeven van technische kennis. Zo deden we al heel wat inspanningen om het bouwen en gebruiken van bakovens te borgen. In dezelfde lijn trachten we technieken van de traditionele vakwerkbouw een nieuw leven in te blazen. Tijdens workshops en stages initiëren we een ruim publiek in het bouwen met hout, leem, spierkracht en handwerktuigen. Op deze vakwerkgebouwtjes hoort natuurlijk een dak. Tot zo'n honderd jaar geleden was stro de belangrijkste dakbedekking op het platteland van Vlaanderen. Hoewel rieten daken nog courant zijn op o.a. villa's is het strooien dak volledig uit het landschap verdwenen.
Of toch niet helemaal? Het strooien dak heeft nog één toepassing: kerststallen. Stro is goedkoper dan riet en gemakkelijker te leggen. Het leent zich dan ook goed voor tijdelijke constructies waarbij de langere levensduur van riet geen voordeel is. Om de techniek van het strodekken door te kunnen geven aan iedereen die dat wilt, bouwden we met vakwerk een kerststal voor de Grimbergse kerstmarkt. Die hopen we samen met cursisten elk jaar van een strooien dakje te kunnen voorzien. Technisch erfgoed en de traditie van de kerstallenbouw gaan hand in hand.
Wie was er bij betrokken?
De vakwerkstructuur van deze kerststal werd gebouwd tijdens een meester-leerlingtraject. Het vormde een mooie uitdaging waarin meester Gerrit zijn jongere leerlingen uitdaagde een traditioneel bouwwerk, geïnspireerd op oude schaapskooien, te maken zonder behulp van machines. Het hout komt uit het Zoniënwoud en was voorbestemd tot brandhout. Voor een eenvoudig stalletje gebruik je geen eerste keus eikenhout. Voor een eenvoudig stalletje gebruik je geen eerste keus eikenhout. Het strodak werd gedekt door een professionele stro- en rietdekker die al meer dan dertig jaar kerststallen voorziet van een strodak. Elk jaar kan je hem aan het werk zien op heel wat Kempische stallen, maar ook op die van de Brusselse Grote Markt. Ongetwijfeld is hij de man met het meeste ervaring op dat vlak.
In de toekomst willen we zo veel mogelijk mensen in contact brengen met de techniek van het strodekken. Aangezien stro goedkoop is leent het zich bij uitstek tot doe-het-zelf projecten zoals een kippenhok, houtberging of ander bijgebouw. Ook voor reconstructies van prehistorische woningen is het strodekken boeiend. En uiteraard hopen we meer nog mensen te inspireren om mooie kerststallen te gaan bouwen op de traditionele manier. De actie staat nog in de startblokken en het is dus moeilijk te beoordelen of ons opzet zal slagen. Als we de interesse voor vakwerkbouw zien en de rijke traditie van het bouwen van kerststallen, hebben we er echter goede hoop op!
