Stoeten doen ontmoeten

Wat & Hoe

'Stoeten doen ontmoeten' is een participatief meerjarenproject om immaterieel erfgoed in de Westhoek levend te houden en door te geven aan de volgende generatie. Het project werd gelanceerd in 2017. Dat jaar maakten 1300 kinderen van Ieperse basisscholen, met de virtuele stoet ‘Y parade’, een sprong naar 9 augustus 1854, toen een grote processie ter ere van O.L.V. van Thuyne doorheen de straten van Ieper trok. Samen met beeldend kunstenaar en scenarist Sven Verhaeghe interpreteerden de kinderen die processie op een speelse en artistieke manier. 

Sinds 2018 wordt de traditie van de bietenlantaarns nieuw leven in geblazen. Aan de vooravond van het bezoek van Sint-Maarten zingen meisjes en jongens uit volle borst tijdens de Sint-Maartensstoet. Vroeger droeg ieder kind dan een grote, zelfgemaakte bietenlantaarn. Vandaag spot je er nog enkele, maar deze mooie traditie dreigt helaas uit te doven. Het Yper Museum brengt nu jaarlijks honderden kinderen en tal van verenigingen bijeen om gezamenlijk bieten uit te hollen en te versieren. 

2019 was het jaar van De Heilig Bloedprocessie in Voormezele. In juni zakten honderden mensen af naar het dorp voor de jaarlijkse verering van het Heilig Bloedrelikwie. De 5de en 6de klassers van juf Lore uit Voormezele maakten er een reportage over. In de maanden voor de processie verdiepten de leerlingen zich als volleerde onderzoeksjournalisten in de mysteries van dit immateriële erfgoed. 

Waarin zit de kracht van uw initiatief?

De grootste kracht schuilt in onze samenwerking met jongeren. Bij ieder project binnen ‘Stoeten doen Ontmoeten' zijn zij de vertrekbasis. Het is de generatie die het verst verwijderd staat van de tradities, gebruiken en ambachten, gelinkt aan de stoeten en processies. Om hen warm te maken voor immaterieel cultureel erfgoed, werken we telkens via een leuke omweg. Zo verkennen ze al spelend de tradities van hun voorouders, zonder echt te beseffen dat ze met immaterieel erfgoed bezig zijn. Ze figureren bijvoorbeeld in een virtuele stoet of zijn verslaggever van een processie die nog jaarlijks uitgaat. Wij geloven ook sterk in de kracht van de intergenerationele samenwerking. Om de bietenlantaarns voor Sint-Maarten uit te hollen, schakelen we de Papascouts in. De laatstejaarsstudenten Beeldende Kunsten aan de secundaire school Heilige Familie leren op hun beurt de lagereschoolkinderen verschillende technieken om hun lantaarns te versieren.

Wat is uw gouden raad voor anderen?

Tradities zijn voor veel jongeren een ver-van-mijn-bedshow. Door een eigentijds medium en de taal van de jongeren te hanteren, leren ze onbewust de traditie kennen. 

Stel je als museum nederig op. Luister naar de erfgoedgemeenschap die vele jaren ervaring heeft in de omgang met de traditie, de objecten die erbij horen of de ambachten die ervoor nodig zijn. Beschouw de erfgoedgemeenschap als een waardevolle partner en geef ze een plaats in je museum. 

Denk vooraf goed na over het gewenste eindresultaat van je ICE-project en kijk of je dat een plaats kunt geven in je vaste opstelling of tijdelijke expo. Zo werd de reportage over de Heilige Bloedprocessie opgenomen in het museum en wordt Y’parade afgespeeld in het publieke gedeelte. Denk eraan dat een dergelijke werking niet zonder meer resulteert in een hoger bezoekerscijfer. Laat dat geen doelstelling zijn. Je doet het immers omdat je écht gelooft in het borgen van tradities en in de band die je met de erfgoedgemeenschap opbouwt.  

Onderneemt u nog acties waar u trots op bent? Of heeft u plannen voor andere acties waar u naar uit kijkt? 

Er staan twee projecten op stapel: de populaire Kattenstoet en de oude processie van O.L.V.-van Thuyne, beschermheilige van de stad. De doelstelling bij de Kattenstoet is de erfgoedgemeenschap bewust te maken van de erfgoedwaarde. Nu ligt de focus voornamelijk op de toeristische waarde van de stoet. Bij de processie van O.L.V.- van Thuyne mikken we op een grotere bekendheid. We laten het grote publiek kennismaken met deze charmante optocht en zo hopen we deze traditie te laten heropleven. We zijn er verder best wel trots op dat de bietentraditie wordt opgepikt door een onverwachte doelgroep. Gedetineerden van de Ieperse gevangenis zijn vragende partij om deze workshop te volgen (uiteraard binnen de gevangenismuren). Een doelgroep die we anders moeilijk bereiken. 

Sandrin Coorevits, directeur Yper Museum 

Katrien Goudeseune, verantwoordelijke publiekswerking en communicatie