Terug naar de schoolbanken

Terug naar de schoolbanken!

Les twee bracht ons terug naar de basis der basis. (In tussentijd had meester Jeroen ook een bezoek  gebracht aan het atelier van Ward en Wouter in Leuven om te weten te komen in welke omstandigheden ze foto’s maakten om beter te kunnen troubleshooten vanop afstand.)

Les twee dan; basischemie. 

Noch Ward noch Wouter had enige achtergrond in een tak der exacte wetenschappen. Om in de diepte te kunnen begrijpen hoe deze historische vorm van fotografie werkt moest deze kennis worden bijgeschaafd. Naar de schoolbanken dus!

Een hele dag lang werden de ingrediënten chemisch ontleed tot haar meest essentiële vorm om dan te gaan analyseren hoe deze werken, hoe ermee om te gaan, hoe ze reageren met elkaar - en tot slot hoe we deze kunnen gaan inzetten om betere tin- of ambrotypes te maken. 

Om te leren hoe alles werkt is het belangrijk dat je je eigen chemicaliën leert maken en mixen, zodat je precies kan ingrijpen als er zich een probleem voordoet. Het is tegenwoordig relatief gemakkelijk om voorgemixte kits te bestellen online. Dit is enerzijds een gemak, het  zorgt het ervoor dat je zonder veel voorkennis kan beginnen fotograferen. Maar anderzijds geeft het wel een vals gevoel van controle; eens er problemen beginnen opduiken is het heel moeilijk om te gaan achterhalen wat de oorzaak van de problemen is. 

Het voordeel van collodium is net dat je met pure grondstoffen gaat werken en dus helemaal alles zelf kan maken waardoor je alles zelf in de hand hebt. Maar dan moet je wel weten wat je aan eventuele problemen kan doen!

Om een voorbeeld te noemen; collodium is zeer gevoelig aan temperatuurschommelingen. In de hitte werken is een heel grote uitdaging als je niet weet wat je aan het doen bent - of niet begrijpt hoe de chemicaliën op elkaar inspelen - want als het warm is zullen de chemicaliën sneller gaan reageren en zo makkelijker voor problemen zorgen.

Dit is waar het in het begin vaak fout loopt omdat je dan niet kan inschatten wat de oorzaak van het probleem is. Er zijn verschillende pistes om te prutsen aan je recepten om hierop te anticiperen.

In de hitte kan je de tijd dat je plaat in het zilvernitraatbad moet zitten verkorten, alcohol toevoegen aan je collodium (zodat die niet te snel op je plaat opdroogt) of je ontwikkelaar gaan aanlengen met water zodat deze onder controle blijft. 

Vervolgens hebben we verschillende recepten met elkaar vergeleken; de voor- en nadelen van verschillende zouten afgewogen. Er zijn de afgelopen 150 jaar al veel verschillende recepten de revue gepasseerd. Het ene recept zal stabieler zijn (langer dezelfde lichtsterkte aanhouden) maar heeft dan als nadeel dat het ‘traagrijpend’ is, en je dus langer moet wachten eer je deze kan gebruiken. Andere recepten zijn heel snel klaar voor gebruik maar verliezen al snel hun kracht.