We stelden een lijst op met potentiële thesisonderwerpen en stagemogelijkheden. Heb je zelf een idee voor een onderwerp of wil je een stageplaats anders invullen? Stuur dan gerust een mailtje naar info@werkplaatsimmaterieelerfgoed.be.

• Een overzicht van alle stages.
• Een overzicht van thesisonderwerpen. 

Stages en projecten

COMMUNICATIE & JOURNALISTIEK
GEZOCHT: Stages communicatie, public relations & journalistiek bij Werkplaats immaterieel erfgoed (m/x/v)

Werkplaats immaterieel erfgoed (BE) is de organisatie voor immaterieel erfgoed in Vlaanderen. We zetten de diversiteit aan kleine en grote gebruiken in de samenleving vandaag in de kijker, en versterken ze in hun kracht. We vormen een draaischijf voor de vele betrokkenen die dit erfgoed toekomst geven.

Immaterieel erfgoed zijn gewoontes, gebruiken, kennis en praktijken die mensen van vroeger hebben gekregen en willen doorgeven in de toekomst. Je vindt ze overal. In feesten en rituelen, in dans en muziek, in eetculturen, in circus of carnaval, in oude landbouwtechnieken of in de vaardigheden van vakmensen. Ze zijn van hier en ginder, van de stad en het platteland, van jong en oud. Ze weerspiegelen de levendige diversiteit van mensen, culturele praktijken en tradities in onze samenleving. 

Dit levende erfgoed zit dan wel overal, maar ‘immaterieel erfgoed’ is nog lang niet bij iedereen gekend.
Daar willen we graag verandering in brengen. Om een groter bewustzijn te realiseren, willen we een sterke band opbouwen met het Vlaamse medialandschap.
Wij verlangen naar up to date perslijsten, een format voor persberichten, persdossiers, enz.
Ook allerlei creatieve acties en voorstellen om onze persaanwezigheid te versterken zien wij graag komen. 

--------------------------------------

AUDIOVISUELE KUNSTEN, RADIO & FOTOGRAFIE

GEZOCHT: Stage - audiovisuele projecten bij Werkplaats immaterieel erfgoed (m/x/v) 

Werkplaats immaterieel erfgoed (BE) is de organisatie voor immaterieel erfgoed in Vlaanderen. We zetten de diversiteit aan kleine en grote gebruiken in de samenleving vandaag in de kijker, en versterken ze in hun kracht. We vormen een draaischijf voor de vele betrokkenen die dit erfgoed toekomst geven.

Immaterieel erfgoed zijn gewoontes, gebruiken, kennis en praktijken die mensen van vroeger hebben gekregen en willen doorgeven in de toekomst. Je vindt ze overal. In feesten en rituelen, in dans en muziek, in eetculturen, in circus of carnaval, in oude landbouwtechnieken of in de vaardigheden van vakmensen. Ze zijn van hier en ginder, van de stad en het platteland, van jong en oud. Ze weerspiegelen de levendige diversiteit van mensen, culturele praktijken en tradities in onze samenleving. 

Dit levende erfgoed zit dan wel overal, maar ‘immaterieel erfgoed’ is nog lang niet bij iedereen gekend.
Daar willen we graag verandering in brengen. Met een podcastserie, documentaire, fotografieprojecten en andere mogelijke audiovisuele creaties rond levende erfgoedpraktijken, hun beoefenaars en erfgoedgemeenschappen, tradities vandaag in verandering en evolutie …

--------------------------------------

PUBLIEKSWERKING EN EVENEMENTEN 

GEZOCHT! Immaterieel-erfgoedjager/verzamelaar (en creatief projectmedewerker) (m/v/x)

De enorme rijkdom en diversiteit van immaterieel erfgoed in de samenleving zichtbaar maken, dat is waar we bij Werkplaats immaterieel erfgoed voor gaan. Daartoe breiden we onze collectie gebruiken, tradities, praktijken, rituelen, vakmanschap,… constant uit en maken die zichtbaar via immaterieelerfgoed.be. 

Heb jij een hart voor de meest diverse mensen, een aangeboren interesse voor hun passies en erfgoedpraktijken, heb je overtuigingskracht en een vlotte pen? Dan ben jij de geschikte persoon voor deze stage. 

Je contacteert personen, groepen en gemeenschappen met oog op het registreren van hun immaterieel erfgoed. Je motiveert, assisteert of schrijft in overleg. Je werkt met individuen, maar geeft ook infosessies en begeleiding voor groepen rond het registreren van immaterieel erfgoed. 

Zo verzamel je de meest diverse erfgoedpraktijken bij de meest diverse mensen  binnen de verschillende domeinen van het immaterieel erfgoed: orale tradities (vertellen en taalgebruik), muziek en podiumkunsten, rituelen, feesten of gebruiken, sport en spel, natuur en landbouw of eten en drinken, maar ook ambacht, vakmanschap en techniek. 

Denk je bovendien graag ceatief na en schrikt het opzetten van een klein evenement of actie je niet af? Ook dan is stage bij Werkplaats immterieel erfgoed geknipt voor jou. 

Bedenk en probeer je zelf/samen met ons graag kleine acties uit waarbij mensen aangemoedigd worden om te registreren? Dat kan! 

Of ga je graag mee aan de slag rond het opzetten van kleine sensibilierende evenmenten met ambassadeurs uit muziek- en podiumkunsten? Ook dat is een optie.

--------------------------------------

ONTWIKKELING & DESIGN PUBLIEKSWERKING 

Creatieve geest, designer, productontwikkelaar … in spé 

Werkplaats immaterieel erfgoed werkt met immaterieelerfgoed.be sinds enkele jaren aan een grote verzameling van immaterieel erfgoed dat leeft in Vlaanderen. Een eclectische verzameling die stof tot spelen geeft. We speelden al eens pictionary op basis van de grote verzameling immaterieel erfgoed. Maar er is meer mogelijk: van quizzen tot pictionary, of een bord- of kaartspel. 

Ben je een creatieve geest, designer, productontwikkelaar … in spé en wil je zoeken naar een leuke, creatieve of artistieke spelvorm die werkt voor een ruim publiek of een specifieke groep en die kan gebruikt worden als kennismaking met immaterieel erfgoed /de boeiende wereld van gebruiken, rituelen, feesten, tradities en ambachten om ons heen, of gewoon als gezelschapspel, dan ben je welkom bij Werkplaats immaterieel erfgoed om te zoeken en te creëren en uit te proberen. 

Van A tot Z, het uitwerken van een spel, zoeken naar een testgroep, uitgebreid testen, het maken van een draft versie en -why not- de eerste stappen zetten naar financiering om het spel professioneel te ontwikkelen.

--------------------------------------

BELEID EN MANAGEMENT

GEZOCHT! STAGIAIR European Network of Focal Points for the UNESCO 2003 Convention 

Studeer je rond internationale samenwerking, of internationale betrekkingen en diplomatie?
Werkplaats immaterieel erfgoed is als geaccrediteerde NGO in het kader van de Unesco 2003 Conventie al vele jaren bijzonder actief in internationale samenwerkingen rond het borgen van immaterieel cultureel erfgoed. We zetten ons in voor het versterken van de samenwerking binnen de Europese context, o.m. via het faciliteren en uitrollen van het recent ENFP netwerk, en mee inspelend op de vraag die leeft bij Unesco naar meer regionale samenwerkingen in de wereld, alsook de groeiende aandacht voor immaterieel erfgoed in Europees beleid.

--------------------------------------

BELEID EN MANAGEMENT

GEZOCHT! Gangmaker voor alternatieve financiering 

Hoe kan je als erfgoedorganisatie friendraising toepassen? Hoe kan je duurzaam ondernemen? Die vragen stellen we ons met Werkplaats immaterieel erfgoed. We willen ons verdiepen in de mogelijkheden voor alternatieve financiering. Welke modellen, actoren, manieren van werken zouden voor ons relevant zijn? Hoe kunnen we de principes van friendraising op onze werking toepassen? 

--------------------------------------

BELEID EN MANAGEMENT 

GEZOCHT! Hulp bij intern organisatiemanagement 

Werkplaats immaterieel erfgoed is een nieuwe organisatie op zoek naar de ideale organisatiestructuur op maat van haar team én ambities. Participatie, zelfsturing, kennisdoorstroom, leren en delen, duurzaamheid, verantwoordelijkheidszin en goesting zijn hierin de centrale begrippen. 

Weet jij iets af van human resources, ben je geboeid door groepsdynamieken en werkprocessen? Volg je de laatste ontwikkelingen in kennismanagement en heb je zin om op maat van wat er al is mee te bouwen aan wat er nog meer zou kunnen zijn? 

--------------------------------------

BELEID EN MANAGEMENT / EDUCATIE EN SOCIAAL (ARTISTIEK) WERK

GEZOCHT!  Een stage in het licht van het ontwikkelen van vrijwilligersbeleid

Vrijwilligers zijn niet enkel een grote hulp, ze brengen ook contacten en nieuwe netwerken mee, hebben eigen interesses en talenten waarmee ze nieuwe ideeën en inzichten aanbrengen en maken mee de kern van je organisatie uit. Werkplaats immaterieel erfgoed gaat als nieuwe organisatie op zoek naar vrijwilligers met een hart voor immaterieel erfgoed. Ons vrijwilligersbeleid moet nog in detail worden bedacht en geschreven, maar één ding staat vast, het zal vertrekken van de waarden die we hoog in het vaandel dragen. 

OPEN Stem geven. Luisteren en laten klinken in meervoud. GEDREVEN Met volle overtuiging en aanstekelijke goesting. DUURZAAM Met oog op de toekomst. Van immaterieel erfgoed, mensen en de wereld. 

Wat is het profiel van onze toekomstige vrijwilligers, wat kunnen ze voor ons betekenen en wat hebben wij hen te bieden? Waar zullen we hen vinden en hoe ontwerpen we voor hen een kader waarin ze zich thuis voelen? 

Ben jij thuis in mensenwerk en vind je de weg naar alles wat over vrijwilligersmanagement bestaat? Wil je die kennis toetsen aan de praktijk en ons vrijwilligersbeleid mee vormgeven? Kan je je helemaal vinden in onze waarden en weet je deze te vertalen naar een gedragen aanpak? 

--------------------------------------

--------------------------------------

Thesisonderwerpen 

Inventariseren van immaterieel erfgoed

Alle lidstaten van de UNESCO 2003 Conventie nemen het engagement op het immaterieel erfgoed in hun land te inventariseren; het is één van de weinige verplichting die met de ratificatie van deze UNESCO Conventie samenhangen. Zo is er in Vlaanderen de Inventaris Vlaanderen voor immaterieel erfgoed sinds 2012.  Internationaal zijn er de UNESCO Lijsten voor immaterieel erfgoed, met (als bekendste) de Representatieve Lijst die wereldwijd zichtbaarheid wil geven aan het diverse levende erfgoed van de mensheid.

In het zog van UNESCO richt het Vlaamse beleid rond inventariseren zich sinds 2018 op ‘breder en diverser in kaart brengen van immaterieel erfgoed’. De website immaterieelerfgoed.be werd hiervoor ook vernieuwd in 2018. De resultaten? Meer dan 300 erfgoedpraktijken vonden tussen 2018 en 2022 hun weg naar immaterieelerfgoed.be. Qua diversiteit aan domeinen en wat betreft verschillende groepen in de samenleving (etnisch-cultureel divers, mensen met een beperking, jong & oud, …) geeft deze website zo steeds meer een beeld van wat leeft in Vlaanderen.  Anno 2023 stroomt die veelzijdigheid nog niet door naar de officiële ‘Inventaris Vlaanderen’. Maar de interesse groeit, vanuit diverse erfgoedgemeenschappen zijn aanvragen tot erkenning als immaterieel erfgoed op til.  Uitkijken wat de komende jaren gaan brengen.

Rond dit topic zijn velerlei insteken voor scripties mogelijk, o.a.

• Het inventariseren en vormen van lijsten voor immaterieel erfgoed: wat zijn de doelstellingen, aanpak, en effecten van het inventariseren van immaterieel erfgoed? 
• De impact van de opname van immaterieel erfgoed op een lijst: wat zijn de gevolgen van formalisering, ‘vererfgoedisering’ voor immaterieel erfgoedpraktijken?
• Zowel algemene studies, als veldonderzoek en casestudies zijn relevant

--------------------------------------

De professionele erfgoedpraktijk

• Casestudies immaterieel erfgoed & collectiebeherende instelling (museum, archief): hoe werkt een erfgoedinstelling bewust rond immaterieel erfgoed? Mogelijkheden als doorlichting van de werking, meedenken rond uitbouw immaterieel erfgoedwerking, formuleren van aanbevelingen (beleid, aanpak, scenografie, aanbod, vormgeving, evenement etc.)
• Immaterieel erfgoed is nog een jonge telg in de professionele erfgoedwerking. Sinds 2017 is de inzet van erfgoedorganisaties op immaterieel-erfgoedwerking structureel verankerd in het Cultureelerfgoeddecreet. Daarnaast zijn er ook projecten waarin immaterieel erfgoed centraal staat of betrokken wordt.
  Met een vergelijkende studie van bv. de beleidsplannen van collectiebeheerders ikv immaterieel erfgoed kan onderzocht worden hoe dit zich aftekent in de ontwikkelingen in het veld.
  Vergelijkende studie kan ook bv. ingaan op de evolutie tussen de beleidsplannen 2019-2023 in de cultureel-erfgoedsector en de nieuwe beleidsplannen voor periode 2024-2028.
  Er kan ook vergelijkende studie gedaan worden tussen de deelsectoren (archieven, musea, erfgoedbibliotheken, dienstverlenende organisaties…), of m.b.t. de invulling van de erfgoedfuncties, de verhoudingen tussen projectwerking structurele werking rond immaterieel erfgoed, enzovoort. 

• Casestudies relatie tussen materieel en immaterieel erfgoed o.b.v. specifiek immaterieel erfgoedpraktijk(en)

• De rol van erfgoedprofessionals (cultural brokers), erfgoedinstellingen, overheden voor immaterieel erfgoed: literatuur- en praktijkonderzoek

• Onderzoek naar participatief documenteren van ICE

--------------------------------------

Intersectoraal werken rond immaterieel erfgoed

(Bestuurskunde, erfgoedstudies, cultuurmanagement…)

Intersectoraal werken is een belangrijk principe in immaterieel-erfgoedwerk. Maar in de praktijk is het lang niet altijd evident, en in het beleid ligt het vaak nog complexer met uiteenlopende beleidskaders, reglementen, jargon, financieringsvormen, ...
Maar Werkplaats immaterieel erfgoed timmert graag aan de weg!
Heb jij interesse in de vraag hoe we vanuit beleid en professionele erfgoedwerking kunnen helpen schotten overstijgen en bruggen slaan, met pakweg het domein van Welzijn, of Economie, of Natuur en Bos, of Landbouw, of Integratie en inburgering, ...?  
Kom met ons méé bruggen bouwen door in te zoomen op de uitdagingen van bv. samenwerking met één specifiek beleidsdomein of meer algemene managementsonderzoek en -voorstellen rond intersectorale immaterieel-erfgoedwerking!

--------------------------------------

Immaterieel-erfgoedbeleid: erfgoedgemeenschappen centraal?

(Bestuurskunde, erfgoedstudies, cultuurmanagement…)

De toekomst van levend erfgoed ligt in mensenhanden: erfgoedgemeenschappen geven praktijken door van generatie op generatie. Soms gaat het vanzelf; soms is er meer nodig, dan komt het erfgoed onder druk. Met het onderschrijven van de 2003 Conventie, nam Vlaanderen het engagement op om immaterieel erfgoed te borgen. Daarbij is nog veel groeiruimte. Het beleid is vandaag sterk geënt op ondersteuning via de professionele sector, maar een beleid waar erfgoedgemeenschappen centraal staan, empowert ook hun initiatieven. Vandaag vallen veel gemeenschappen uit de boot voor diverse beleidsinstrumenten. Binnen de huidige kaders vinden ze vaak geen gepaste financieringskanalen, na het wegvallen van de provinciale kaders en het hervormen van allerhande subsidiekanalen (zie Vlaamse Beleidsvisie immaterieel erfgoed, 2022, p.34). De komende jaren kan op dit vlak veel gebeuren, van impulsen tot structurele steun voor borging en acties, in allerlei grootte-ordes, op maat van de noden van de erfgoedgemeenschappen en de inzet van het beleid.
Scriptie-onderzoek en aanbevelingen hierbij zijn volop relevant en welkom!

--------------------------------------

Immaterieel erfgoed, onderwijs en educatie

Doorheen de tijden geven mensen tradities, kennis en gebruiken door. Het immaterieel erfgoed dat mensen dragen, beoefenen en beleven, is zo continu ingebed in leerprocessen, doorheen ons hele leven. Het gaat om levend erfgoed dat we aanleren, doen en weer doorgeven. 

Vandaar de grote aandacht die in de UNESCO 2003 Conventie -waarin de internationale gemeenschap de krachten bundelt voor het borgen van immaterieel erfgoed- uitgaat naar educatie.  Al in de eerste paragrafen van deze internationale verdragstekst (artikel 2.3) wordt het belang van "overdracht, met name door formele en niet-formele educatie" aangehaald. 

Sinds een aantal jaren exploreert UNESCO daarbij specifiek de plek van het formele onderwijs binnen die ruimere inzet om het immaterieel erfgoed van de mensheid duurzaam te borgen.  Onderwijs kan een grote rol spelen bij het borgen van immaterieel erfgoed. En immaterieel erfgoed kan ook omgekeerd onderwijsprogramma's voeden, met het leren over, door en met immaterieel erfgoed.

In 2018 ging UNESCO met pilootprojecten van start om samen met o.m. leerkrachten en scholen immaterieel erfgoed in curricula te verweven en moedigt lidstaten aan om immaterieel erfgoed in te zetten in de klas. 'Education and transmission' werd ook als het eerste van 8 thematische clusters vooropgezet in het 'Overall Results Framework' dat in 2018 werd goedgekeurd bij de Conventie (een gezamenlijk kader voor de koers van het beleid rond immaterieel erfgoed in alle lidstaten). Het is zonneklaar dat de inzet op het verbinden van immaterieel erfgoed met Onderwijs en Educatie de komende jaren enkel zal groeien. In de vernieuwde Vlaamse beleidsvisie voor immaterieel erfgoed (2022) is het versterken van de integratie van immaterieel erfgoed binnen onderwijs alvast als één van de uitdagingen voor het komende decennium ingeschreven.

In Vlaanderen staan we in het onderwijsveld rond immaterieel-erfgoededucatie aan het prille begin. Daar kunnen we de komende jaren vele stappen zetten. 

Daarnaast is er uiteraard ook een bijzonder breed en rijkgeschakeerd speelveld waar niet-formele (cultuur- en erfgoed)educatie, levenslang en levensbreed leren kunnen floreren, denk aan jeugdwerk, sociaal-cultureel volwassenenwerk, alles wat gebeurt in het erfgoedveld bij musea, verenigingen, ...

Hoe kunnen we in Vlaanderen optimaal rond de inzet op educatie aan de slag gaan in de komende jaren? Welke doelen, prioriteiten, en aandachtspunten kunnen we stellen? Hoe kan integratie van immaterieel erfgoed in het huidig curriculum vorm krijgen? Wat kunnen we leren over onderwijs en educatie uit de UNESCO rapportage die in 2021 opgemaakt werd in Vlaanderen en in de rest van Europa? Wat kunnen we leren uit bestaande (piloot)projecten en praktijken rond immaterieel erfgoed en educatie, in Vlaanderen of internationaal?  Waar liggen nog kansen? 

Algemeen onderzoek, veldonderzoek, specifieke deelstudies en casestudies zijn volop welkom!

--------------------------------------

Toerisme

Culturele tradities en gebruiken worden graag gepromoot als bestemmingen voor toeristen, zij het lang niet altijd met ‘erfgoedbewustzijn’. Denk aan wielertoerisme, culinair genieten van bier uit micro-brouwerijen, friet en artisanaal gemaakte chocola of mattentaart, Brugs kantwerk als uithangbord of souvenir. 

Vanuit de betrokkenen bij immaterieel erfgoed is er vaak ook interesse in toeristische ontwikkelingen wanneer bijvoorbeeld een praktijk wordt ingeschreven op de Inventaris Vlaanderen, of op een UNESCO-lijst. 

Toerisme kan immaterieel-erfgoedpraktijken kansen bieden, maar (massa)toerisme kan ook schaden. Hoe vind je een balans tussen het ontwikkelen van toerisme en het koesteren en voortleven van immaterieel erfgoed? Hoe kun je het welzijn van de betrokken gemeenschap beter vrijwaren? Het zoeken naar dat evenwicht en goede samenwerking zijn belangrijk voor duurzame ontwikkelingen in toerisme én erfgoed. Het is in lijn met de principes van ‘Reizen naar Morgen’, en evenzo in lijn met het duurzaam borgen van immaterieel erfgoed.

Voortbouwend op de visie, werkvormen en netwerken voor duurzaam immaterieel-erfgoedtoerisme wordt gewerkt naar toonaangevende en inspirerende praktijkontwikkeling, versterkende dialoog en samenwerking rond duurzaam toerisme met immaterieel erfgoed.
Met jouw scriptie-onderzoek kan je hieraan bijdragen:

• Onderzoek naar praktijk en beleid voor (duurzaam) toerisme en immaterieel erfgoed: hoe krijgt dit vorm in Vlaanderen? 
• Onderzoek naar de bestaande impact van toerisme op immaterieel erfgoed-praktijken in Vlaanderen 
• Onderzoek naar toeristische valorisatie van immaterieel erfgoed in Vlaanderen en vermarkting van ICE(-elementen) die bv. erkend zijn op Inventaris Vlaanderen, UNESCO lijsten, ...
• Onderzoek naar de mogelijkheden met de Erfgoedapp i.k.v. immaterieel-erfgoedtoerisme- en ontsluiting
• Onderzoek i.k.v. ontwikkeling en ontsluiten van content over immaterieel erfgoed i.k.v. het Virtueel museum van Vlaanderen.
• …

--------------------------------------

Op het snijvlak van immaterieel erfgoed en welzijn

Reminiscentieprojecten met mensen met dementie vinden al heel wat jaren plaats in de erfgoedsector. In het Verenigd Koninkrijk is ‘cultuur op doktersvoorschrift’ stilaan ingeburgerd. De stad Brussel begon in het najaar van 2022 met een proefproject hierrond. In Vlaanderen zijn de eerste academische onderzoeken rond welzijn en cultureel erfgoed gestart. Kortom ‘culture as cure’, als therapie, of op z’n minst als pijnstiller voor wie het psychisch moeilijk heeft, zit in de lift. 

Maar ook algemeen mentaal welbevinden is belangrijk. Werkplaats immaterieel erfgoed focust met een werkingslijn rond welzijn en immaterieel erfgoed daarom niet louter op immaterieel erfgoed als vorm van therapie of preventie. We zien immaterieel-erfgoedbeleving als een pijler in het uitbouwen van een zinvol leven, in verbinding met anderen. Hoe immaterieel erfgoed samenhangt met menselijk welzijn is ook een thema van duurzame ontwikkeling, en wordt door UNESCO naar voren geschoven als aandachtspunt. 

We verwelkomen onderzoek op het snijvlak van immaterieel erfgoed en welzijn, zowel in de Vlaamse context als met een internationaal perspectief. Onderzoek hoe immaterieel-erfgoedbeoefenaars mentaal welzijn ervaren kan volop bijdragen aan een beter inzicht. Het kan nieuwe kennis en praktijkvoorbeelden aanreiken aan de erfgoed-, cultuur- en welzijnssector.

Voorbeelden

• Onderzoek naar de wijze(n) waarop immaterieel erfgoed bijdraagt tot mentaal welzijn  
• good practices uit immaterieel erfgoed onderzoeken
• onderzoek met een proeftuin rond immaterieel erfgoed (vb. rond ambachten) in de geestelijke gezondheidszorg
• onderzoek naar het thema rouw en rouwrituelen, met praktijkvoorbeelden, interviews,…
  
  

Algemeen onderzoek, veldonderzoek, specifieke deelstudies en casestudies zijn volop welkom!

--------------------------------------

Immaterieel erfgoed & Sociaal-cultureel Werk

Verkenning van mogelijke raakvlakken en mogelijke win-wins (alsook eventuele drempels) tussen immaterieel erfgoed en de werkingen in de sociaal-culturele sector / SCW organisaties in de 4 werksoorten: de verenigingen, Vormingplus-centra, landelijke vormingsinstellingen, en de bewegingen.

--------------------------------------

Bouwen, architectuur en ruimtelijke vormgeving met oog voor immaterieel- erfgoedpraktijken

Hoe kan de vormgeving van (publieke of openbare) ruimte, bv. in het kader van stadsvernieuwingsprojecten en bouwprojecten, het floreren van immaterieel erfgoedpraktijken een plaats geven?

Internationaal beginnen overheden, stadsplanners, architecten… aandacht voor immaterieel erfgoed in de ruimtelijke ontwikkeling mee te nemen.

Zo wordt het denken over bv. ruimte voor streetfood, ambachtelijke activiteiten of ateliers, performance in de open ruimte, kermissen, markten of circus, verhalenvertellers, trajecten van stoeten en optochten, skatecultuur, woonwagencultuur, enzovoort steeds meer ook gecapteerd in wereldwijd groeiend bewustzijn van de waarde en het belang van immaterieel erfgoed in ons samenleven, en in duurzame (toeristische, economische ...) ontwikkeling, in place-making, urban regeneration enz

Er liggen diverse mogelijkheden voor het uitwerken van thesisonderzoek: algemene verkenning van dit thema in een internationaal perspectief, verkenning van interessante praktijkvoorbeelden uit diverse contexten (bv. focussend op rurale of op grootstedelijke contexten, of andersom bv. focussend op specifieke erfgoedpraktijken (bv. hoe wordt in diverse voorbeelden ruimte gemaakt voor vakmanschap in stadsvernieuwing en welke rol speelt het immaterieel-erfgoedparadigma daar al dan niet bij vandaag, waar liggen knelpunten en kansen, …?). Ook voorstellen voor het uitwerken van gerichte cases en onderzoek specifiek rond praktijken en ruimtelijke omgeving in Vlaanderen en Brussel verwelkomen we met groot enthousiasme.

--------------------------------------

Immaterieel erfgoed en diversiteit: historisch, etnologisch, sociaal-cultureel … onderzoek

• Onderzoek naar de beleving van immaterieel erfgoed bij een specifieke gemeenschap: bv. bij jongeren, groepen met een migratieachtergrond etc.
• Onderzoek naar omgang (beleving, effecten …) en evolutie m.b.t. immaterieel erfgoed in specifieke context: immaterieel erfgoed i.k.v. stedelijke context, ICE i.k.v. leven op het platteland …
• Onderzoek naar toepassingen van mondelinge geschiedenis methodes in de context van het documenteren en borgen van immaterieel erfgoed: hoe kan je dit aanpakken? Zijn er goede voorbeelden? Welke aanbevelingen voor toekomstige inzet van mondelinge geschiedenis i.k.v. immaterieel erfgoed? ... 
• Onderzoek naar dynamische evolutie van tradities, hybriditeit van tradities, (de ontwikkeling van) ‘nieuw’ immaterieel erfgoed in Vlaanderen: bv. nieuwe tradities, tradities die veranderen onder invloed van migratie, integratie, edm)
  
  

--------------------------------------

(Inter)nationaal immaterieel erfgoedbeleid

• Vergelijkende studie van het Vlaams immaterieel erfgoedbeleid met beleid in Wallonië en in de buurlanden. Hoe wordt de implementatie van de Unesco Conventie 2003 in beleidspraktijk vertaald in de verschillende landen? Waar liggen raakvlakken en waar verschillen? En wat zijn hiervan de implicaties?
• Immaterieel erfgoedbeleid op lokaal en regionaal niveau: Welke plek krijgt immaterieel erfgoed momenteel binnen een lokaal beleid? In welke mate dringt het Vlaams beleid al dan niet door op lokaal niveau? Onderzoek naar omgang met immaterieel erfgoed i.k.v. stadsontwikkeling, urban management, plattelandsbeleid, e.d.m.
• Immaterieel erfgoed op Europees niveau: hierbij zijn opnieuw diverse insteken mogelijk. Bijvoorbeeld case-studies van grensoverschrijdende samenwerking rond ICE in Europa (vb. rond een ICE-element als kantklossen, kermiscultuur, woonwagenbewoners …); studies rond gedeelde uitdagingen als inventarisatie, digitale platforms, standaarden, e.d.m.; studie naar de ontwikkeling van Europees beleid en programma’s (fondsen, projecten …) op Europees niveau in verhouding tot ICE …
• Verkenning van mogelijke cross-overs tussen bestaand internationaal beleid van de Unesco 2003 Conventie en andere beleidsdomeinen:
  
  enkele mogelijke pistes.

• creatieve industrie : de Unesco 2005 Conventie voor de bescherming en promotie van de diversiteit van culturele uitdrukkingen;
• documentatie en archief: Unesco Memory of the World Programma
• musea: Unesco 2015 Aanbeveling omtrent bescherming en promotie van musea en collecties

--------------------------------------

Ethiek en rechten

• Ethische principes voor beleid en werking rond immaterieel erfgoed: in 2016 schoof Unesco 12 ethische principes naar voren voor het werken rond immaterieel erfgoed. Hoe kwam Unesco tot deze principes? Waar staan ze voor? En hoe kunnen deze verder naar het beleid en de praktijk in Vlaanderen vertaald worden? Hoe pakt men dit in andere landen aan? Een desktop studie, in combinatie met praktijkverkenning in Vlaanderen en het buitenland.
• Controversieel immaterieel erfgoed: Dierenrechten, mensenrechten, evoluerende wetgevingen, verschuivende normen en gevoeligheden rond bv. ecologie, gezondheid, samenleven in diversiteit … Immaterieel erfgoed leeft en staat voluit in de maatschappij. Een steeds veranderende en steeds meer geconnecteerde maatschappij die ook met steeds grotere bril kijkt naar alles wat zich afspeelt in het publieke domein. Dit heeft onherroepelijk ook een impact op erfgoed - hoe het evolueert; en een impact op de ‘erfgoedgemeenschap’– hoe mensen het doen en beleven. Een onderzoeksthema met vele mogelijke invalshoeken: een specifieke case (vb. carnavalsstoeten, Zwarte Piet, ganzenrijden, biercultuur, pijproken, vuurwerk …), topic (vb. dierenrechten, mensenrechten, evoluerende wereldbeelden, gezondheid, etc.), of meer praktijkgerichte insteek naar de omgang hiermee.

• Studie van (de evolutie alsook de impact van) Vlaamse en internationale wet- en regelgeving met raakvlakken aan ICE of één van de 5 domeinen van ICE: meerdere topics mogelijk. Voorbeeld: Immaterieel erfgoed en intellectuele eigendom, regelgeving omtrent event- organisatie, omtrent dierenwelzijn, verdovende producten, ambulante verkoop, onderwijs, certificering van opleiding/vakmanschap …
  
  

--------------------------------------

Digitalisering immaterieel erfgoed

De alomtegenwoordige digitale transformatie heeft invloed op vele facetten van cultureel-erfgoedwerking. Voor het borgen van immaterieel erfgoed bieden digitale en technologische omwentelingen de kans om immaterieel-erfgoedpraktijken in kaart te brengen, ze op een dynamische en geïntegreerde manier te presenteren, erover te communiceren, allerlei kruisverbanden en -verwijzingen in beeld te brengen, enzovoort. Een krachtig digitaal platform voor immaterieel erfgoed in Vlaanderen - immaterieelerfgoed.be - vormt hierin de spil.

Daar komen wel allerlei technische en ethische uitdagingen bij kijken.
Immaterieel erfgoed is dynamisch en verandert en evolueert voortdurend. Digitale werkingen rond immaterieel erfgoed worden geacht deze dynamiek te kunnen capteren.  Ook is het belangrijk dat de betrokkenen (beoefenaars, traditiedragers,…) van dit levende erfgoed in alle digitale processen medezeggenschap kunnen hebben. Dit is echter niet eenvoudig te realiseren binnen de bestaande digitale systemen en processen rond erfgoed.

In 2024-2028 gaat immaterieelerfgoed.be verder innoveren, verbeteren en groeien om aan deze en andere noden van de uiteenlopende (toekomstige) gebruikers tegemoet te komen.
hier komen heel wat vragen bij aan bod. Interesse om met jouw onderzoek voor je thesis of eindwerk bij te dragen aan de ontwikkelingen rond immaterieel erfgoed en digitalisering?

• Onderzoek naar immaterieel erfgoed en digitale standaarden: bestaande standaarden of standaarden in ontwikkeling voor de beschrijving van erfgoed (bv. OSLO en CIDOC-CRM) en thesauri (bv. AAT, Iconclass, schema.org) voor het verrijken van de erfgoedmetadata zijn vaak met moeite of niet toepasbaar op immaterieel erfgoed. Verder onderzoek is dan ook volop aangewezen. Studiewerk rond open data, (uitwisselings)standaarden, auteursrechten en licenties, (inter)nationale best practices, … 
• Onderzoek naar de digitale werking van immaterieelerfgoed.be
  bv. gebruikersonderzoek o.b.v. interviews, observatie-sessies, bevragingen en heatmapping voeren 

• Immaterieel erfgoed en nieuwe digitale technologie: casestudies waarbij verkend wordt hoe nieuwe technologie ingezet kan worden in functie van de transmissie van immaterieel erfgoed (vb. dans, ambachten etc.)
• …

--------------------------------------

Communicatie en journalistiek

• Immaterieel erfgoed en media:
  hoe en waar wordt immaterieel erfgoed vandaag de dag voorgesteld in de media? Welke impact heeft de voorstelling op de perceptie over dit erfgoed? En hoe kan de erfgoedsector hierop inbreken?
• Visuele analyse van promotievideo’s van UNESCO erkende erfgoedpraktijken uit vlaanderen .

--------------------------------------

Immaterieel erfgoed in kunstcreatie en audiovisuele opleidingen

• Immaterieel erfgoed als thema in de kunstencreatie: onderzoek naar makers die immaterieel erfgoed als thema hebben in hun creatie, inspiratie halen uit ICE methodes, vormentaal, edm. Wat kunnen we daar uit leren?
• Voor radio en andere audiovisuele opleidingen: Een podcastserie over immaterieel erfgoed, documentaire over immaterieel erfgoed, fotografie, …  rond immaterieel erfgoed praktijken, beoefenaars, erfgoedgemeenschappen, traditie, verandering en evolutie, 

--------------------------------------

Immaterieel erfgoed en duurzaamheid

• Onderzoek naar immaterieel erfgoed in relatie tot de Sustainable Development Goals i.k.v. de VN Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling: verschillende insteken zijn hierbij mogelijk. Denk bijvoorbeeld aan het verzamelen en onderzoeken van bestaande cases in de 17 SDG velden, het opzetten van praktijkonderzoek rond nieuw op te starten initiatieven rond de SDG’s met actieve partners in immaterieel erfgoed …
• Immaterieel erfgoed en duurzaam ondernemen: Wat kan duurzaam ondernemen in het licht van (een beleid rond het) borgen van immaterieel erfgoed betekenen? Zijn er cases waar we uit kunnen leren (bv. in creatieve economie, micro-economie, duurzaam toerisme …)? Welke drempels zijn er? Welke kansen zijn er, en hoe kan duurzaam ondernemerschap in ICE versterkt worden? Welke rol hebben de lokale en Vlaamse overheid hierbij? Een verkennende studie.

--------------------------------------

Dataverzameling en -monitoring rond immaterieel erfgoed in Vlaanderen

Datamonitoring in het kader van de beleidsvisie immaterieel erfgoed en het UNESCO Overall results framework.

Werkplaats immaterieel erfgoed volgt als organisatie voor immaterieel erfgoed de ontwikkeling van het beleidsveld immaterieel erfgoed op. Aan de hand van de vernieuwde beleidsvisie immaterieel erfgoed en het Unesco Overall Results framework ga je, onder begeleiding van coördinator Jorijn Neyrinck, aan het werk om een set indicatoren te formuleren die we in Vlaanderen structureel kunnen monitoren om de evoluties in dit beleidsveld te documenteren en te kunnen evalueren. In het kader van je praktijkproject kan je een doorlichting van beide kaders doen, alsook eventueel een benchmark in andere Europese landen, hoe daar aan dataverzameling rond immaterieel erfgoed wordt gedaan, om finaal te komen tot de formulering van een haalbare set relevante indicatoren om het komende decennium op te volgen.