Wie komt de koers koesteren?

Koester de koers

De koers wordt beleefd door een gemeenschap die eropuit trekt, soms elk weekend, om naar de rit te gaan kijken. Waait de fietskriebel over, dan kruipt de enthousiasteling op het stalen ros. Beginnend met een tochtje in de buurt, om vervolgens de baan op te gaan richting grotere trajecten. Het is een gemeenschap die samen kijkt, deelt en doet, en dat al honderd jaar lang. 

Het culturele erfgoed van de koers gaat verder dan beschermde kasseistroken of de Muur van Geraardsbergen. Het niet-tastbare koesteren, beleven en doorgeven is wat immaterieel erfgoed inhoudt. Een voorbeeld hiervan is de praktijk bier en koers, een vanzelfsprekende combinatie dat een plekje heeft op het overzicht van immaterieelerfgoed.be. Vroeger had elk dorp zijn brouwerij en had elk dorp ook zijn eigen wielerclub. Bier en koers samen beleven, vormt een verweven gewoonte die nog steeds leeft.

Duurzaam toerisme

Immaterieel cultureel erfgoed brengt een aanzienlijk aantal toeristen op de been. De gemeenschap gaat naar daar waar het startschot wordt gegeven en kasseien blinken. De koers is een passie die doet reizen naar steden met bekende muren, of over de grens. 

De beoefenaars van dit erfgoed en professionals uit de culturele en toeristische sector worden bij de toeristische ontsluiting geconfronteerd met uitdagingen, bedreigingen en ook kansen, voor (de toekomst) dit levend erfgoed. De vraag stelt zich hoe je dit erfgoed op een verantwoorde en duurzame manier toeristisch en inhoudelijk ontsluit.

Het tijdschrift Volkskunde, editie 2020/4 onderzoekt het raakvlak tussen duurzaam toerisme en het borgen (toekomst geven) van immaterieel erfgoed. Kan een respectvolle samenwerking tussen beide zorgen voor een economische heropleving van kwetsbare gemeenschappen? En welke kansen biedt immaterieel erfgoed op plekken waar ‘overtoerisme’ tot voor kort de norm was?

Beleving in België

In het essay Wie komt naar Vlaanderen om koers te beleven? uit dit themanummer van het tijdschrift Volkskunde, analyseren auteurs Steven Valcke en Marjan Nauwelaert (beiden onderzoekers bij Toerisme Vlaanderen) de link tussen toerisme en het wielrennen. Wie staat daar langs het parcours tijdens de wedstrijd?

Valcke en Nauwelaert stellen onder andere vast dat ook buiten Vlaanderen deze sport heel wat gepassioneerden bereikt en het ook voor hen een meerwaarde is om de koers in Vlaanderen te beleven. De Ronde van Vlaanderen is globaal bekend. Een grondige studie van big data biedt de auteurs de mogelijkheid om vragen naar profiel en markten te beantwoorden. Dit laat toe meer inzicht te krijgen in de markt van buitenlandse wielerliefhebbers.

Lees hier het volledige essay uit het tijdschrift Volkskunde, editie 2020/4.

Met of zonder internationaal publiek naast de baan in deze coronatijden, leeft de koers in vele harten. 

Meer over immaterieel erfgoed en toerisme lees je in het Themadossier Toerisme dat we regelmatig aanvullen met interessante artikels. 

Beeld: Wereldkampioenschappen wielrennen te Ronse by Eric Koch / Anefo is marked with CC0 1.0