WOL-Lab: kinderen als bedenkers én makers van duurzame wolproducten

Van ambacht tot innovatie

Werkplaats immaterieel erfgoed realiseert dit STEM-leertraject in de vrije tijd in partnerschap met WiWeTeR-STEM-Expertisecentrum, Het Woolly Collectief en Howest Mind- and Makerspace. Het is één van de samenwerkingen waarmee Werkplaats immaterieel erfgoed onderzoekt hoe levend erfgoed een plek kan krijgen in educatie en onderwijs. Samen ontwikkelen we een activiteitenreeks die bestaat uit een 7-tal sessies van telkens drie uur. Stapsgewijs werken de deelnemende kinderen toe naar het ontwerp van een innovatief product uit (derivaten van) wol. 

Tijdens voorbereidende activiteiten verzamelen ze de nodige kennis over wol, wolverwerking en wol in technologie. Ze onderzoeken welke factoren, zoals de leefomstandigheden van de schapen en de manier van scheren, de kwaliteit van het ruwe product beïnvloeden. De kinderen vullen deze materiaalkennis aan door op experimentele wijze de akoestische, brandvertragende, hygroscopische, thermische en biologisch afbreekbare eigenschappen van wol te onderzoeken. 

^{Wol geverfd met wedezaad - © Pigmento vzw}

Bij activiteiten rond wolverwerking ervaren ze hoe dit ambachtelijk, machinaal maar ook in ondernemingen op grotere schaal gebeurt. Tegelijkertijd denken ze kritisch na over de ecologische impact van wolverwerking en -productie. De kinderen experimenteren met verschillende wolverwerkingstechnieken (sorteren, wassen, (e-)kaarden, ambachtelijk en machinaal droog- en natvilten, (e-)spinnen) waarbij ze de eigenschappen van wol verder onderzoeken. Hierbij maken ze zelf de nodige tools in een Makerspace via 3D-printing of gaan ze aan de slag met lasercutten.

^{Machinaal naaldvilten in het atelier van Het Woolly Collectief - © Ngaire Takano van Het Woolly Collectief}

Met de opgedane kennis en vaardigheden ontwerpen en ontwikkelen de kinderen een eigen hedendaagse toepassing van wol en bedenken ze een manier om deze te vermarkten. Bij het ontwerp van dit innovatieve product staan de specifieke eigenschappen van wol centraal en denken de kinderen na over de mogelijkheden van wol en de herwaardering van wol als duurzame grondstof. Ze doorlopen hierbij de stappen van het ontwerpproces: brainstormen, onderzoeken, pitchen, ontwerpopzet en prototype maken, testen, bijstellen, presenteren en reflecteren. 

Zo groeien de kinderen in dit STEM-leertraject uit tot creatieve denkers en makers die zélf een duurzaam wolproduct ontwikkelen dat waarde toevoegt aan afval- en reststromen van wol en een positieve impact op de samenleving genereert!

Vlaanderen breed

Dit project realiseren we met partners zoals schaapscheerders of -herders, wolwerkers en wolverwerkende bedrijven. De STEM-activiteiten worden aangeboden in de regio’s Mechelen en Brugge, en na de projectfase in de Kempen. We creëren een toolbox met achtergrondinformatie over wol met een handleiding, activiteitenfiches, een materialenlijst en enkele basismaterialen. Hiermee ondersteunen we organisaties die nadien het STEM-leertraject willen aanbieden. Daarnaast voorzien we in train-the-trainer kansen om specifieke kennis en vaardigheden rond het thema door te geven. 

Steun van VLAIO

Voor WOL-Lab ontvangen Werkplaats immaterieel erfgoed en partners steun van VLAIO (Agentschap Innoveren & Ondernemen) als STEM-ontwikkelaar. Het project loopt van november 2025 tot en met augustus 2027. 

Partners: Werkplaats immaterieel erfgoed, WiWeTeR-STEM-Expertisecentrum van Thomas More, Het Woolly Collectief en Howest Mind- and Makerspace. Daarnaast werken we samen met lokale partners in de regio’s Mechelen, Brugge en de Kempen.

Lees hier meer over de gesubsidieerde innovatieve STEM-trajecten door VLAIO.
#stemindevrijetijd