Vaisakhi en Nagar Kirtan
Het belangrijkste religieuze feest voor de sikh-gemeenschap is de Vaisakhi. Volgens de traditie wordt dit jaarlijkse feest gevierd op 13 april, soms op 14 april. Oorspronkelijk was het een oogstfeest, maar in april 1699 besliste goeroe (leermeester) Gobind Singh dat er vijf personen zouden geïnitieerd worden als khalsa. Hij wou daarmee binnen de sikh-gemeenschap een bijzondere orde stichten, die zuiver in de leer moest staan. Jaarlijks worden tijdens de Vaisakhi, die drie dagen duurt, nieuwe khalsas geïnitieerd. Leeftijd speelt daarbij geen rol en ook vrouwen kunnen khalsa worden.
Ook in Sint-Truiden viert men dit religieus feest waarbij men na de initiatie in de gurdwara (tempel) afsluit met de Nagar Kirtan. Dat is een processie waarbij het heilige boek, ofwel Guru Granth Sahib, vervoerd wordt in een feestelijk opgetuigde open vrachtwagen. Voor dit voertuig lopen dan de recent geïnitieerde khalsas. Onderweg worden drank, fruit en zoetigheden uitgedeeld door vrijwilligers die zij zelf hebben aangekocht. Het woord kirtan refereert naar heilige muziek. Tijdens de Nagar Kirtan worden dan ook continu religieuze hymnes gereciteerd. Op sommige tussenstops zijn er korte demonstraties van de akal khalsa, de ‘martial art’ gevechtsport van de sikhs. Op het einde van het parcours, dat in samenspraak met de stad of gemeente uitgetekend wordt, wordt er een traditionele gaarkeuken (langar) voorzien om de vele bezoekers gratis te verwelkomen op typische vegetarische sikhgerechten.
*Nagar Kirtan. Een heilig boek als hoofd van de sikh-religie.
Het sikhisme werd in de 15e eeuw opgericht door goeroe Nanak in de Punjab, een provincie die deel uitmaakt van Indië maar zich ook deels uitstrekt over Pakistan. Na de dood van de tiende goeroe, Gobind Singh, in 1708 werd volgens zijn wens geen nieuwe levende goeroe meer aangesteld, maar wordt sindsdien het heilige boek beschouwd als goeroe én hoofd van de sikh-religie. Het wordt diepgelovig vereerd onder de naam ‘Guru Granth Sahib’.
Het beslaat 1.430 pagina’s en bevat circa 6.000 lofliederen, verzen en religieuze instructies. Ook is er een opdeling van de inhoud in 31 ‘ragas’, muzikale raamwerken waarbinnen de muzikant of zanger mag improviseren. Het is geschreven in het Gurmukhi, een zo geheten Brahmisch schrift als vereenvoudigde vorm van het Sanskriet. Het is hoofdzakelijk samengesteld uit de bijdragen van verschillende goeroes, maar er staan ook lofzangen uit het hindoeïsme en de islam in. Zijn definitieve vorm werd geredigeerd door de laatst levende goeroe Gobind Singh. Alle exemplaren worden gedrukt in Amritsar (Indië) volgens strenge regels.
*Met dank aan de bijdrage en het filmpje van Luk De Boeck, namens vzw. Haspengouw. TV.
*Deze inzending kadert binnen het project Beleving 100. levende gebruiken en tradities in Limburg. Een initiatief van het Limburgs Volkskundig Genootschap, in samenwerking met ECRU Erfgoed en Erfgoed Haspengouw, Werkplaats immaterieel erfgoed, Openluchtmuseum Bokrijk, Heemkring Vaart, Haspengouw. TV vzw, Academie voor streekgebonden Gastronomie en AVANSA-Limburg.
