Bespelen van traditionele instrumenten: doedelzak, draailier, trekzak en hommel

Traditionele volksinstrumenten zoals draailier, doedelzak, hommel en trekzak kennen we van schilderijen van Bruegel, Teniers, Jordaens, ... Deze instrumenten zijn eeuwen verbonden met feesten, dansen en zingen in onze gewesten.

De draailier, de doedelzak en de hommel zijn bourdoninstrumenten. Een bourdon is een set snaren (draailier, hommel) of pijpen (doedelzak) die in kwint of octaaf gestemd zijn. Ze klinken continu en geven het specifieke geluid dat bij dit instrument hoort. Zo heb je meteen een ‘vollere’ klank, wat aantrekkelijk is, ook voor minder ervaren muzikanten. Voor het bespelen van de hommel (zie foto) mag je motorisch minder sterk zijn. Op die manier zijn ze heel bespeelbaar voor kleinere kinderen en oudere liefhebbers die al wat strammer zijn in de vingers. Het is ook een zeer democratisch instrument qua prijs.

In de Academie voor Muziek en Woord van Blankenberge bestaat sinds 2006 de richting ‘traditionele volksmuziek’. Twee leerkrachten staan er in om de speeltechnieken van draailier, Vlaamse doedelzak, trekzak en sinds kort ook hommel door te geven. Naast het doorgeven van deze traditie, wordt er ook aandacht geschonken aan het bewaren (en het evolueren) van de voornamelijk West-Europese volksmuziek.

De leerkrachten kunnen zelf één en ander herstellen aan de instrumenten en zorgen steevast dat ze een eerstehulpkit bij de hand hebben in de lessen. Zo kunnen ze ook aan de leerlingen doorgeven hoe je kleine herstellingen doet. Gelukkig bestaan er in Vlaanderen vandaag nog bouwers (en herstellers) voor de grotere werken.

Leerkracht Philip Fourier is autodidact, omdat een opleiding in zijn kinderjaren nog niet bestond. Door de oprichting van de opleiding traditionele volksmuziek worden in Vlaanderen nu al meer inspanningen gedaan om die traditionele instrumenten en het bespelen ervan niet verloren te laten gaan. Er zijn per provincie ongeveer twee academies die de richting organiseren. Ondertussen kan je ook aan het Lemmensinstituut in Leuven een hogere opleiding volksmuziek volgen. Veel muzikanten trekken ook naar Scandinavische landen om zich te vervolmaken.

Uit de opleiding in Blankenberge ontstond de volksmuziekgroep Fab (Folk Academie Blankenberge). Deze muziekgroep bestaat uit leerlingen, oud-leerlingen en leerkrachten. Ze zijn graag geziene gasten om op te treden en zorgen zo dat de volksmuziek het grote publiek bereikt.

Beeld in de tekst stemsleutel: Hommel met stemsleutel | © Bemoeial, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons