Glasblazen bij ‘the Glassfarm’

Traditioneel glasblazen

Glasblazen is een glasbewerkingstechniek, waarbij gesmolten glas wordt gevormd door lucht door een blaaspijp te blazen in het verwarmde glas. Dit glas wordt verder vervormd met aloude gereedschappen en tot de gewenste vorm gebracht, zoals schalen, vazen, ornamenten enzovoort. Vervolgens wordt glas in een speciale afkoeloven geplaatst om zeer traag af te koelen en terug in vaste vorm te komen.

Het proces start met het verzamelen van een deel gesmolten glas aan het uiteinde van een blaaspijp uit de oven. In deze bijwarmoven wordt het glas continu op hoge temperatuur gehouden. Vervolgens blaast de glasblazer door de pijp om het glas tot een bel op te blazen.  Die bel kan je vergroten door nog eens naar de oven te gaan met de blaaspijp en glas bij te halen, je blaast dan terug op de pijp en door het extra lopend glas kan de bel groter worden.Om de bel rond te maken, gebruikt men een natte krant die door de hitte carbon gaat vormen. Of men gebruikt een bevochtigd hol houtblok.

De kunstenaar kan de bel een andere vorm geven door bijvoorbeeld de pijp te draaien of gereedschappen zoals tangen, paddles en scharen te gebruiken. Afhankelijk van het gewenste resultaat kan men tijdens het proces extra lagen glas, kleuren of texturen toevoegen.

Wanneer het glas zijn definitieve vorm heeft gekregen, gaat men het stuk glas met een ‘jack’ (een soort tang) insnoeren. Zo ontstaat er een breuklijn en kan men het kunstwerk van de blaaspijp halen door op de blaaspijp te slaan. Vervolgens gaat het object in de koeloven.

Glasblazen vereist vaardigheid, precisie en een diepgaand begrip van de eigenschappen van glas. Controle van temperatuur en timing zijn heel belangrijk om te voorkomen dat het glas te snel afkoelt, stolt of breekt.

Glasbewerking in België

De glaskunst is momenteel een bedreigde soort van vakmanschap. Vroeger waren er verschillende grote bedrijven in België, maar door de stijgende energieprijzen zijn verschillende ondernemingen moeten sluiten. Hierdoor is het ambacht bijna uitgestorven. Momenteel zijn er nog maar minder dan 10 kleine ateliers. Er zijn nog wel enkele scholen die het vak aanleren, bijvoorbeeld in Mechelen, Gent en Berchem. En in Lommel is er het Glazen Huis, het Vlaams centrum voor hedendaagse glaskunst.

The Glassfarm

The Glassfarm is het atelier van glasblazer Patrick Van Tillborgh. In de buurt van zijn woonplaats, Lier, waren vroeger veel tuinbouwers. Hij vond het verspilling als het glas van oude serres werd afgevoerd. Daarom besloot hij in 1989 om sculpturen te bouwen met het glas van tuinbouwers. Na enkele jaren begon hij ook lampen te maken met glas en kleine stukjes koper. Van 1993 tot 2000 studeerde hij glaskust aan het IKA in Mechelen. 1998 startte hij zijn eigen glasatelier in Lier, waar hij zich bezighoudt met glasblazen, glasgieten vormsmelten, fusing, zandstralen en graveren.

Het glasblazen is voor Patrick een echte passie. Al zijn werken maakt hij op maat. Ondertussen is zijn ambachtelijk bedrijfje uitgegroeid tot een vaste waarde. Patrick gaat naar verschillende plekken zoals scholen en bedrijven om workshops te geven, zowel in België als in het buitenland. Hierbij vindt hij het belangrijk dat de deelnemers niet alleen het ambacht leren kennen, maar dat ze zelf ook eens kunnen proberen.

*Deze inzending kadert binnen het project ‘Arbeid Adelt!’ van Kempens Karakter.