Meubel stoffeerder

Stofferen
(Her)stofferen is een heel oude ambacht, waarbij je creatief omgaat met verschillende weefsels. De vroegste stoffeerders, van de vroege Egyptische tijd (2500 BC) tot het begin van de Renaissance (1500 AC), spijkerden het bovenste, harige gedeelte van dierenhuiden of gekleed leer over een stijf raamwerk. Ze ontwikkelden het ambacht langzaamaan verder. Ook het maken en bekleden van kussens ging ertoe behoren. Kussens werden bijvoorbeeld gevuld met materialen als ganzendons en paardenhaar. De middeleeuwse stoffeerder, die zich voornamelijk met stoffen bezighield, maakte matrassen en gordijnen. In de 17e eeuw werden bedden gedrapeerd met weelderige stoffen en sierlijke versieringen; toen dit beddengoed minder modieus werd, werden stoelen en sofa's op hun beurt uitgebreid gestoffeerd met fluweel, zijde en naaldwerk.

Restauratie en herstofferen
Restauratie en herstofferen volgt logischerwijs uit het bovenstaand verhaal. Soms is de keuze hiervoor emotioneel gekleurd. Aan meubels hangt vaak een verhaal of leuke herinnering. Misschien heeft men een emotionele band met een erfstuk? Soms zijn er meer rationele redenen om aan recycling en/of upcycling te doen. Steeds meer mensen doen beroep op stoffeerders om een (antiek) erfstuk, een vintage zetel of stoel van het containerpark te redden. We stappen hiermee weg van de wegwerpmaatschappij. Het ontwerp, de kwalitatieve structuur, het oog voor detail, het zijn allemaal elementen die we behouden of verbeteren wanneer we meubels herstofferen of restaureren. Door het gebruik van kwalitatieve materialen en duurzame technieken gaan gerestaureerde meubelen ook veel langer mee en dragen we samen een steentje bij aan een duurzamer verhaal.

Elke restauratie begint met een goed gesprek
Elk meubel is uniek, en dus ook elke restauratie. Al begint het telkens met een goed gesprek. Waar moet het meubelstuk straks staan? Waar komen de sierkussen te liggen? Welke functie krijgt het? In welk soort interieur moet het komen te staan? Ik ga bij de mensen thuis langs om hun wensen volledig in kaart te brengen. Daarna komt het meubel aan de beurt en start ik met een grondige analyse. Volstaat een kleine herstelling, zoals een nieuwe zetelvulling? Of krijgt het meubel een nieuw jasje? Of gaan we voor een volledige herstoffering? In de laatste twee gevallen dient de hele zetel ontmanteld te worden en worden alle nageltjes, nietjes en draden verwijderd. Pakken we ook het binnenwerk aan? Dan monteren we nieuwe veren, singels en vulling uit schuim, paardenhaar, polyether of koudschuim. Maar ook het onmisbare dacron wordt gebruikt als extra afwerkingsmateriaal. Dacron is gemaakt uit synthetische watten en dient ter bescherming van de finale stof,,  om een voller uiterlijk te geven of een egaler vlak te creëren. Gaan we nog een stapje verder en geven we het raamwerk een nieuw likje verf of opknapbeurt? Allerlei vragen om het proces in kaart te brengen en de keuze te maken voor een hedendaagse of een meer historische herstelling.

Het ambachtelijk stofferen van een zitmeubel met hoofdzakelijk natuurlijke materialen wordt manueel gedaan. Zoals het werken met singles, koperen veren, crin, paardenhaar of katoen. Ook komt er bij het stofferen verschillende stappen en technieken aan te pas: het afnaaien van een bourrelet (soort koord ter afwerking of versiering), het aanbrengen van de jute stof, het bomberen (plaatsen van sierknopen op de stof in een bepaalde vorm) of capitonneren (sierknopen aanbrengen in en door het kussen met diepteplooien in een afgemeten vorm).  Dit wordt allemaal gedaan met behulp van specifieke gereedschap: zoals een niet- of spijkertrekker (mini-koevoet), een stoffeerschaar, een singelspanner, een stoffeerdershamer, priem, haartekker, tornmesje (om stiksels te verwijderen), een capitonneernaald en een  manueel (handtacker) of pneumatisch nietpistool. Ambachtelijk stofferen is behoorlijk intensief, tijdrovend en vaak ook duurder. En dan volgt er nog de erg belangrijke stoffenkeuze: linnen, wol, mohair, katoen, (kunst)leder, weerbestendige outdoor stof, vuilafstotend of vlekbestendig textiel.

Stofferen als jeugdliefde
Mijn interesse voor stoffen en daar artistiek mee omgaan, dateert al van mijn jeugd. Mijn mama is naaister en maakte en herstelde mooie kledij in talrijke stoffen. Vanuit de kunstacademie heb ik het artistieke aangescherpt. Dankzij een voltijds omscholingstraject herstofferen leerde ik het ambacht een aantal jaar geleden. Dankzij mensen uit dit milieu, die me veel oudere technieken en werkwijzen hebben aangeleerd, is mijn passie voor deze stiel alleen maar gegroeid.