Stopke kappen of schremmeke schieten: Schremmeke schieten in Meldert
In West-Limburg wordt er een werpspel gespeeld waarbij de spelers met metalen schijven gooien naar een doel: een houten of kurken stop waarop hun inzet van geldstukken ligt. Het is een traditioneel Kempisch spel met vele namen en varianten. In Balen-Olmen heet het ‘tepke schieten’, in Meldert is het ‘schremmeke schieten’ en in Beverlo noemen ze het ‘stopke kappen’.
Schremmeke schieten in Meldert
In Meldert organiseert Benny B. het ‘schremmeke schieten’. Bij dat spel gooien de spelers elk met een grote rondel (Ø 6 cm) naar een kurken stop van een wijnfles waarop een stapeltje geldstukken ligt. Ze spelen met oude 1 frank stukken die Benny heeft kunnen verzamelen. Vooraf krijgt elke speler 20 franken als startkapitaal. De inzet per spel bedraagt 2 frank. Er wordt gespeeld met 6 tot 12 spelers en ze gooien in volgorde van hun leeftijd. Als de stop omgegooid wordt vliegt het geld soms ver rond; elke speler krijgt de geldstukken die het dichtst bij zijn rondel liggen. Als er geldstukken op een rij liggen dan ‘plakken’ ze aan elkaar en gaat de ganse rij naar de speler wiens rondel dichtst bij ligt. Maar de stop heeft altijd voorrang. Het geld dat dichtst bij de stop ligt blijft van de stop. Indien een speler geld van de stop afgooit zonder dat de stop omvalt moet die speler de helft van de totale inzet bij opleggen als boete en wordt er verder gespeeld. Soms is dat zoveel dat het volgende spel gespeeld wordt zonder inzet en dan moet de speler zijn boete alleen opleggen.
Benny kende het schremmeke schieten uit zijn kindertijd, en sinds 2009 organiseert hij het op dinsdagavond in de zomer. Dinsdag is immers de sluitingsdag van het enige dorpscafé in Meldert, ‘de Nachtmis’, en met het schremmeke schieten werd een sociale leegte op dinsdag ingevuld, met succes.
Er wordt gespeeld op een terrein van de gemeente, achter het huis van Benny. De gemeentediensten hebben zelfs een wandelweg naar het voetbalterrein omgelegd rond het spelterrein, zodat het schremmeke schieten kan verdergaan. De club heeft een 25-tal spelers, van twintigers tot zeventigers, ook kinderen kunnen meespelen. Voor de oudste spelers is er zelfs een magnetische trekstaaf om de rondellen op te rapen. Er komen ook toeschouwers en supporters, er is plaats voor een dertigtal. Benny mikte oorspronkelijk vooral op buren, maar er komen nu zelfs meer spelers van verder in het dorp.
Benny heeft wel wat werk op dinsdagen: Het terrein klaarmaken, gras maaien, zorgen dat er drank aanwezig is… In de namiddag komen er al enkele gegadigden om samen te eten: BBQ, frieten of ander lekkers dat ze ter plaatse klaar maken. Nadien begint het spel. Er wordt gespeeld tot iedereen zijn startkapitaal ingezet heeft. Nadien gaan alle oude franken terug de doos in voor de volgende keer. Ze spelen enkel voor het plezier. Vroeger hielden ze nog een rangschikking bij, maar daar zijn ze mee gestopt.
Benny heeft het spelterrein in 2023 omgebouwd tot een petanquebaan en overdekt met een tent en er is verlichting. Zo kunnen beide spellen ook na zonsondergang gespeeld worden. Het kan wel één uur ’s nachts worden vooraleer de laatste gast vertrokken is. Dit is een van de voorbeelden die tonen dat Meldert een levendig dorp is. Zelfs de dorpskermis in het tweede weekend van september is er heropgestart.
*Interview door Luk Indesteege op 25 januari 2024 in Meldert.
*Deze inzending kadert binnen het project Beleving. 100 levende gebruiken en tradities in Limburg. Een initiatief van het Limburgs Volkskundig Genootschap, in samenwerking met ECRU Erfgoed en Erfgoed Haspengouw, Werkplaats immaterieel erfgoed, Openluchtmuseum Bokrijk, Heemkring Vaart, Haspengouw. TV vzw, Academie voor Streekgebonden Gastronomie en AVANSA-Limburg.
