Vlaaienloten in Putte

Het vlaaienloten, een traditie die wellicht al bijna 100 jaar wordt georganiseerd in Putte, vond vroeger plaats op de dinsdagmiddag voor Aswoensdag, bekend als Vette Dinsdag. Dit markeerde het einde van carnaval en het begin van de katholieke vastentijd, de ideale gelegenheid om een laatste keer te genieten. De lokale cafébaas speelde hierop in door de verloting van speciale ‘vastenavondvlaaikes’ of ‘carnavalvlaaikes’ te organiseren. Vanaf de jaren 1980 namen de Putse verenigingen de organisatie van het vlaaienloten over. Sindsdien is deze activiteit niet meer beperkt tot de Vastenavond en wordt het nu zelfs het hele jaar door georganiseerd.

De organisator voorziet de lootkaarten die de deelnemers aankopen alvorens het spel start. Er worden telkens voldoende kaarten voorzien door de organisatie zelf, maar een deelnemer kan er ook voor kiezen zijn eigen kaarten mee te nemen. Je mag spelen met zoveel lootkaarten als je zelf wilt. In beide gevallen betaalt de speler 3 euro per lootkaart. Het totale bedrag vormt het inschrijfgeld. Hoe meer kaarten een deelnemer aanschaft, hoe groter de kans op een prijs. Op elke lootkaart staan drie rijen met vijf getallen, van 1 tot 90. Het gestructureerde ontwerp van de lootkaarten zorgt ervoor dat spelers snel het geroepen nummer terugvinden.

De spelleider trekt willekeurige nummers uit een beurs, waarna de deelnemers hun lootkaarten controleren op het genoemde getal. De deelnemer die als eerste alle vijf getallen in één rij markeert, roept ‘bingo’, ‘uit’, ‘prijs’, of een vergelijkbare term. Dit signaal geeft de spelleider de gelegenheid om het spel tijdelijk te pauzeren en te controleren of deze vijf nummers daadwerkelijk zijn opgeroepen. De winnaar ontvangt zijn prijs. Zolang er nog prijzen beschikbaar zijn, gaat het spel verder. Vroeger varieerden de prijzen van carnavalvlaaikes tot andere naturaprijzen, zoals een grote taart, konijn, of kip. Vandaag wordt er een prijzentafel voorzien waaruit winnaars zelf kunnen kiezen. Ook spreken we ondertussen beter van lootnamiddagen omdat er tussen de prijzen meestal geen vlaaien meer te vinden zijn.

Het spel bestaat uit tien reguliere ronden, gevolgd door een gratis elfde ronde, aangeboden door de organisatoren en eindigt steevast met een ‘volle kaart’-ronde. Het principe van de gratis elfde ronde werd geleidelijk aan ingevoerd om deelnemers aan te trekken, waardoor het spel vandaag in zijn totaliteit twaalf ronden kent.

Het meeste werk gaat naar het samenstellen van een prijzentafel, de publiciteit naar aanleiding van het evenement en de inrichting van een beschikbare zaal. Voor de organiserende verenigingen levert het vlaaienloten geld op voor de verenigingskas. Naast het inschrijfgeld dragen ook inkomsten uit de drankverkoop hieraan bij.  Het zijn vooral eigen leden en sympathisanten van lokale verenigingen die deelnemen. De loterij blijkt voornamelijk bij vrouwen een populaire activiteit te zijn.

Lootavonden kunnen vandaag ook door individuele personen worden georganiseerd onder de naam ‘kienen’ of ‘bingo’; het principe van deze kansspelen is hetzelfde, maar toch zijn er een aantal essentiële verschillen met betrekking tot de lootkaarten en het effectieve spelverloop. Niet met elkaar te verwarren dus!

Het vlaaienloten in Putte is een verankerde traditie die mensen samenbrengt in een gezellige sfeer. Het stimuleert sociale interactie, ontspanning en plezier. Ontstaan uit het verloten van lekkernijen aan de vooravond van de vastentijd, groeide dit ritueel uit tot haar huidige vorm. Kortom, het vlaaienloten blijft tot op heden een geliefd en vermakelijk Puts fenomeen!