Labo Collectieplanning - Proeftuin Huis van Alijn
Deze pagina maakt deel uit van een 'levende publicatie' en wordt dus regelmatig geüpdatet! Scroll dus zeker ook naar beneden om de laatste ontwikkelingen te bekijken!
De proeftuin in context
Het Huis van Alijn heeft als museum van het dagelijkse leven een volle koffer aan immaterieel erfgoedpraktijken om uit te kiezen. Zowel kleine, normale praktijken zoals het vieren van je verjaardag, als grote tradities zoals de Gentse feesten of Pierke van Alijn worden hier gedocumenteerd. Een bloeiende proeftuin kan je dus stellen. Eén die de deelnemers van het Lerend Netwerk het juiste tuinpad kan laten bewandelen.
De proeftuin stelde dan ook niet teleur: er werden verschillende projecten en samenwerkingen, methodieken en tools gedeeld. Maar het Huis van Alijn ging ook af van de bewandelde paden en nam het Lerend Netwerk mee naar de overwoekerde delen van de tuin. Want ook Huis van Alijn had nog haar eigen vragen, ideeën, uitdagingen en twijfels. Want bij een volle koffer komt veel kijken.
Beeld: foto van een verjaardagsfeest.
Het Lerend Netwerk werd tijdens de werksessies betrokken bij de concrete, praktische vraagstukken rond de integratie van immaterieel erfgoed die naar boven zijn gekomen bij het opmaken van het nieuwe collectieplan van Huis van Alijn. Hierbij ging er specifieke aandacht naar:
- het actualiseren en diversifiëren van de 'immaterieelerfgoedblik'
- het verhogen van de diversiteit van de gedocumenteerde en verzamelde tradities
- het persoonlijke aspect van het omgaan met immaterieel erfgoed
- het optimaliseren van documentair en biografisch verzamelen
Naar een nieuwe manier van collectiemanagement
Anno 2021 worden musea geconfronteerd met veel depotproblemen. Het bewaren van materiële collecties is duur, omslachtig en arbeidsintensief. En anno 2021 is een grote uitdaging voor musea het duurzaam bewaren van digitaal erfgoed. In vergelijking materiële collecties, staat het bewaren van digitaal erfgoed nog in de kinderschoenen. Collectiebeleid voor materiële collecties moet dus herzien, onderzoek voor digitaal erfgoed is noodzakelijk. En midden deze existentiële vragen licht een andere vraag op: wat met immaterieel erfgoed? Immaterieel erfgoed borgen en ontsluiten? Het is geen toeval dat deze vragen samen komen: ze horen bij elkaar.
Wat een historisch momentum in collectiebeleid: wat is de relatie tussen materieel, digitaal en immaterieel erfgoed? Het museum van de toekomst oogt krachtig, disruptief en relevant als het met deze vragen aan de slag gaat.
Het lijkt een onmogelijk opdracht. En toch. Misschien is het zelfs niet zo moeilijk en helemaal niet nieuw. Of toch? Collectioneer je omwille van het collectiestuk of zet je de relatie tot de mens centraal bij de selectiecriteria?
Immaterieel erfgoed staat niet op zich in het collectiebeleid. Immaterieel erfgoed staat er in relatie tot materiële en digitale collecties. Deze collecties documenteren veranderingen, beweging, emoties, relaties. Ontastbaar maar wezenlijk. Bij presentaties, in publiekswerking en tentoonstellingen staat dit bij veel musea centraal. Is het ook mogelijk dat curatoren, conservatoren, collectiebeheerders dit ook meenemen in het collectiebeleid? Een sterke kracht van immaterieel erfgoed is dat het de diverse functies van een museum raakt. En dus publiekswerkers, onderzoekers en collectiemedewerkers samen aan tafel schuiven om plannen te maken en acties op te zetten.
Tekst gebaseerd op de getuigenis van Els Veraverbeke (Conservator/ Curator/ Hoofd Collecties & Onderzoek Huis van Alijn - rechts) & Anne-Greet Denolf (Coördinator publiekswerking en communicatie, vrijwilligers Huis van Alijn - links) en verslagen uit het project 'Plannen voor de toekomst: ICE (in)begrepen door Shana Van Hauwermeiren (projectcoördinator bij Werkplaats immaterieel erfgoed).
Het Huis van Alijn actualiseert momenteel haar collectiebeleidsplan met de opgedane inzichten uit het project 'ICE (in)begrepen'. De updates volgen gauw. Wordt vervolgd!
