Kerstversiering in Tuilt

Op sommige plaatsen in Limburg gebeurt er iets speciaals in de kerstperiode (half dec – begin jan): straten, gevels en voortuinen worden versierd met stemmige verlichting, kerststallen en aangeklede kerstbomen. Een klein landelijk gehucht in Kuringen (Hasselt) verwierf hierin naam en faam: Tuilt.  Dankzij de inzet van de Tuiltenaren trekt hun sfeervolle kerstbeleving jaarlijks vele bezoekers; per avond zijn dat ongeveer 300 mensen. Ze komen van ver: Houthalen, Landen, Heers, Leopoldsburg, zelfs uit Gent, St-Martens-Latem en Nederland! Velen komen elk jaar terug – zelfs tot vijf keer in een jaar.

Hoe is dit ontstaan?
Tuiltenaren in de Beyenstraat kenden elkaar als buren, maar ook door hun inzet voor de organisatie van 'de 4 kamp' (een wedstrijd waarin buurten uit Tuilt het tegen elkaar opnemen) en een zomerBBQ . Een oud-schoolmeester die aandrong om “nog iets” te doen om het buurtleven extra aan te wakkeren en het aanbod van het Hasselts stadsbestuur om gratis kerstbomen te leveren, gaven Ludo Uten (uit de Beyenstraat) een duwtje in de rug en dat was in 2013 het startschot voor de Beyenstraat.
Bijkomende stimulans: de stad Hasselt geeft prijzen aan de mooist versierde straat. De prijs van de jury is een buurtfeest (met tent, eten en drinken). Daarnaast is er een blijvend bord als mooiste kerstbuurt, een publieksprijs en erkenning door bezoekers.

Hoe verloopt het? 
Om eenheid, schoonheid en harmonie te brengen in de straatversiering is coördinatie en overleg noodzakelijk, zowel praktisch als creatief. In de Beyenstraat gebeurt dat door 10 mensen. Degelijke onderlinge communicatie is eveneens belangrijk. In de Pelgrimlaan gebeurt dat via een Whatsapp-groep waarin alle betrokken huizen opgenomen werden; het coördinatieteam van de Beyenstraat houdt vergaderingen. Verder wil elke straat haar 'eigenheid' in de verf zetten (bv. bijen in de Beyenstraat, lammetjes in de Lammerweg). Om het gehucht te doen stralen, is er competitie tussen de straten onderling. 

De inzet en het creatief gehalte is hoog in Tuilt, zo ook de inspanningen om materiaal te maken dat bestand is tegen (langdurige) regen en wind. Heel wat Tuiltenaren beginnen met knutselen in de zomer: er wordt zelfs gehaakt, gebreid... op vakantie aan de rand van het zwembad! Er zijn heel wat creatieve ideeën zoals het eigenhandig construeren van bijen met gebruikte 'activa'-flesjes die volgespoten werden met PUR-schuim. Voor het kopje werd een isomobolletje gebruikt. Het geheel werd geverfd in het geel en met zwarte tape werden de 'streepjes' aangebracht. Het werk begon in juli, in december waren de driehonderd bijtjes klaar. 

De kerstbomen worden in oktober bij de dienst Groen besteld. In de Beyenstraat worden zakken gevuld met versieringen en bezorgd aan elk huis. Tegen 20 december moeten de bewoners van elk deelnemend huis alles geïnstalleerd hebben.

'De hut': gezelligheid troef!
Een toegevoegde waarde in de meeste straten is 'de hut', een aangename stopplaats waar wandelende bezoekers en bewoners elkaar ontmoeten en iets kunnen drinken. In 2013 was dat in de Beyenstraat een eenvoudig tentje. Het werd jammer genoeg door een storm 's nachts weggeblazen. Vanaf toen diende een garage in de kerstperiode als 'Beyenhut'. Voor de inrichting is er een volledige maand nodig, de afbraak neemt 14 dagen in beslag. Er zijn nog vijf andere hutten in Tult, nl in de Schouterveldstraat, de Tuilterstraat, de Roverstraat, de Heerstraat en het Rakerveld. De verantwoordelijken van elke hut maken onderling afspraken omtrent de openingstijden: het is immers de bedoeling om slechts beperkt open te zijn en elkaar niet te beconcurreren. Het werk in elke hut wordt in beurtrollen gedaan. Aan helpende handen geen gebrek!

Het effect? 
De aantrekkingskracht van de prachtige versiering en de talloze lichtjes is overduidelijk. Maar nog meer vermelden de deelnemers de gezelligheid en de samenhorigheid die op deze manier in hun straat zichtbaar en haast tastbaar wordt. Het sluit bovendien naadloos aan bij de beleving van kerstmis. Kerstmis was en is nog een betekenisvol feest met gezellig samenzijn. Ook de kinderen en jongeren worden vrolijk van het gebeuren en vinden het magisch. Een van hen wil in de toekomst een kinder- en jongerenwerking opzetten om gezamelijke dingen te knutselen. In de Pelgrimlaan wonen Vlamingen, Syriërs, Serviërs, Chinezen, Turken, Marokkanen, Mexicanen en Antwerpenaren, want iedereen zit mee in de groep. De kerstversiering verbindt de lokale gemeenschap met elkaar.

Het effect van de deelname van één straat of huis is erg aanstekelijk voor de omringende straten/huizen; jaarlijks is er uitbreiding. In de Beyenstraat zijn er slechts 2 à 3 huizen (van de 60) die niet meedoen; in de Pelgrimlaan doen er momenteel 104 mee en hopen ze op verdere groei. Anno 2022 participeert bijna de helft van de straten in Tuilt-centrum.

Het succes van Tuilt
Dankzij de enorme inzet van de Tuiltenaren, de tijd en energie die ze eraan besteden, oogst Tuilt veel succes met zijn kerstversiering.  Redenen hiervoor: de stijlvolle aanpak, het aantal deelnemende straten en huizen, het verrassend creatieve gehalte, de gezellige hutten, het verbindend karakter enz. Het is een pluspunt voor Tuilt dat je er als wandelaar alles kan zien op een vrij beperkt parcours – er zijn weinig 'verafgelegen' straten.

En opvallend: zelfs als er geen prijzen meer gegeven zouden worden, dan zouden de Tuiltenaren nog blijven werken aan hun kerstversiering. Het gaat hen immers vooral om verbinding, warmte en gezelligheid in hun lokale buurt. Ze zijn terecht fier en trots op hun verwezenlijkingen waarvan ze zelf volop genieten. Mocht je het festijn dit jaar gemist hebben: ga er volgend jaar beslist eens naar kijken!

*Gebaseerd op een interview door Renilde Reynders met Hilda Putzeys, Benny Truyers en Ludo Uten uit de Beyenstraat en Johny Weyens uit de Roverstraat in Tuilt. Verdere informatie werd geleverd door Roel Hendrickx, deskundige van de  Groendienst Hasselt.

*Deze inzending kadert binnen het project Beleving. 100 levende gebruiken en tradities in Limburg. Een initiatief van het Limburgs Volkskundig Genootschap, in samenwerking met ECRU Erfgoed en Erfgoed Haspengouw, Werkplaats immaterieel erfgoed, Openluchtmuseum Bokrijk, Heemkring Vaart, Haspengouw. TV vzw, Academie voor Streekgebonden Gastronomie en AVANSA-Limburg.