Driekoningen- en kerstliederen zingen met de Sterzingers in Zottegem

In Zottegem bestond decennia geleden de traditie van een driekoningentocht op 5 januari. Kinderen én volwassenen trokken van huisdeur naar huisdeur, zongen driekoningenliederen en kregen in ruil wat lekkers. De dag werd afgesloten met een driekoningenstoet. De mooist opgemaakte driekoningen kregen een prijs. Veertig jaar geleden werd het gebruik van een driekoningenstoet en -tocht verdrongen door een gewone carnavalsoptocht. Als reactie richtten enkele vrienden de ‘Sterzingers’ op. 

De Sterzingers
De Sterzingers houden de traditie in ere waarbij op 5 januari zangers/muzikanten rondgaan langs rusthuizen, ziekenhuizen en herbergen, verkleed als de 3 wijzen en herders. Het muzikale aspect behelst het behoud van de traditioneel Vlaamse volks- en religieuze driekoningen- en kerstliederen, aangevuld met kerstliederen en -melodieën uit de wijde wereld…

Vanaf het tweede jaar van hun bestaan werd er een tweede groep opgericht, de Macekliersgilde. Zij hebben dezelfde doelstellingen in de zorginstellingen, maar brengen in de herbergen een persiflage op de actualiteit van de stad uit het voorbije jaar en dit op de melodie van  gekende kerstliederen. 

_{Afbeelding: optreden in WZC Egmont - OCMW. ©Lies Claeys}

Een greep uit ons repertorium dat meer dan 30 liederen omhelst: 

• A la Berline postiljon (oud vlaams volkslied versie van Jan Bols 1897)
• Herders, Hij is geboren (Leuven 1669 - bewerking Juliaan Wilmots)
• Noyt en wasser soeter nacht (Johannes Berckelaers 1667)
• Nu sijt willecome (Limburg 14de eeuw)
• Hoe leit dit Kindeke (17de-18de eeuws wiegelied)
• Stille nacht (Franz Grüber 1878)
• Er kwamen drie koningen (Brugge 1870)
• Adeste Fideles (1770 J.F. Wade)
• The little Drummer Boy (Katherine Kenniot Davis 1941)
• Noi siamo i tre re (Alberik Zwyssig 1841 Zwitserland)
• Gaudete (Finland 1625)
• Glory to God on high (Jeremiah Ingalls 1764-1838)
• We three Kings of Orient (John Henry Hopkins jr. 1857)

Momenteel bestaan de Sterzingers uit 3 zangers, verkleed als de 3 wijzen en 4 muzikanten verkleed als herders. Het optreden van de Sterzingers is altijd gratis, maar er is de afspraak dat de bezochte rusthuizen en herbergen aan bezoekers en bewoners gratis wat lekkers aanbieden tijdens het optreden. Dit gaat van koekjes, wafels, rijstebrij, pizza, tot een glaasje… 

Bij elk optreden wordt gestreefd naar een stijlvolle uitvoering op muzikaal gebied. Naast instrumentale begeleiding met trompet, doedelzak, klarinet en viool en accordeon, worden sommige strofes of liederen a capella twee- of driestemmig gezongen.

_{Afbeelding: Repetitie van de Sterzingers ©Lies Claeys}

Kledij
Er is ook oog voor de puik verzorgde kledij van herders en wijzen. Bij de eerste rondgang liepen de sterzingers in kledij op de zolder uit de verkleedkoffer opgescharreld. Maar enkele  vriendinnen/familieleden naaisters wisten uit mooie stoffen prachtige oosterse gewaden en hoofdtooisels te toveren . 

Samen zingen
De Sterzingers bezoeken op 5 januari een 7-tal rusthuizen /verzorgingsinstellingen en een 6-tal herbergen. Om 20.00 uur komen de Sterzingers en de Macekliers samen en is er op de Zottegemse markt een kleine evocatie met samenzang. Alle Zottegemse zangkoren en uiteraard ook inwoners worden dan uitgenodigd om samen populaire en algemeen gekende Vlaamse kerst- en driekoningenliederen te zingen aan de kerststal die de Stad ieder jaar plaatst. Er worden tekstblaadjes uitgedeeld, zodat iedereen kan meezingen en de muzikanten begeleiden instrumentaal . De samenzang eindigt jaarlijks met Stille Nacht. Onder klokkengelui trekken herders en koningen dan verder naar hun volgende afspraak. 

De laatste stop van de dag is een taptoe (de laatste stop van de dag) in één van herbergen waar samenzang met de aanwezigen in een heus café-chantant eindigt. Naast het vaste repertorium wordt ook populaire muziek uitgevoerd met en voor de aanwezigen bvb. ‘T Vliegerke (W.De Buck), Daar in dat kleine café (P.Kartner) of Zeven dagen lang (Bots)....

Zegen
De Sterzingers laten op de bezochte locaties hun zegen achter op de deurstijl van het huis, nl. het jaartal en de letters C + M + B. (20-C+M+B-24). De letters staan voor Christus Mansionem Benedicat (moge Christus deze woning zegenen). CMB staat ook voor de initialen van de 3 wijzen: Caspar, Melchior en Balthazar. Deze ‘tovercode’ zou volgens de overleveringen voorspoed en geluk brengen aan de bewoners van het bezochte pand. De aangebrachte code wordt echt gekoesterd en geenszins bij de volgende poetsbeurt verwijderd maar blijft het hele jaar staan. 

Nieuwe generaties/doorgeven
Vanaf 2025 bestaan ze 40 jaar. Begonnen met 3 vrienden (Ghislain Diependaele, Wilfried Carnuwal + en Jo Van Gansbeke + ) die zongen enkel met begeleiding van mondharmonica werd de groep Sterzingers de volgende jaren versterkt met gevormde zangers en steengoede amateur muzikanten. We beogen ook ons repertorium jaarlijks uit te breiden met één of twee nieuwe liederen. Ter voorbereiding van de tocht zijn er jaarlijks een 4-tal grote repetities.

Waar en wanneer?
Uur en locaties van de optredens verschijnen in het Stedelijk informatieblad van Zottegem in de decembereditie. Ook affiches op openbare plaatsen, (markt, bibliotheek , scholen, stadhuis, herbergen, ….) maken onze jaarlijkse routing kenbaar.