Klompencultuur in Vlaanderen

Ook al is de productie van klompen op grote schaal wellicht nooit meer aan de orde in België, dat wil niet zeggen dat er geen geïnteresseerden zijn om de techniek aan te leren of door te geven. Er is nog steeds een dynamische erfgoedgemeenschap actief, die het de moeite waard vindt om het immaterieel erfgoed te borgen. Klompen zijn immers meer dan louter ‘folklore’.

De klomp was ooit alomtegenwoordig in het dagelijkse leven. De klompenmakerij beleefde een hoogtepunt in de 19de en de eerste helft van de 20ste eeuw. Oorspronkelijk nog volledig met de hand gemaakt, later namen gespecialiseerde machines het werk grotendeels over. De klomp werd voornamelijk gedragen door boeren en arbeiders.


Tot een flink stuk in de 20e eeuw was de klompenmakerij een belangrijke bedrijfstak. De voorbije decennia is echter veel van de in Vlaanderen aanwezige expertise verloren gegaan. Van het slijpen van de werktuigen over het decoreren van de klompen tot het afstellen van de klompenmakersmachines: die technische kennis zit nog in de hoofden van een handvol gepassioneerde klompenmakers in Vlaanderen (met zwaartepunten in het Waasland, Meetjesland en de Antwerpse Kempen) en gespecialiseerde musea. In de schoot van het Klompenforum Vlaanderen ondernemen ze acties zodat dit bedreigd immaterieel erfgoed wordt geborgd.


De gemeenschap achter de klompencultuur zet zich om het immaterieel cultureel erfgoed van de klompenmakerij te borgen. Het stimuleren van contact tussen de verschillende actoren (beheerders van klompenerfgoed, klompenmakers, etc.) vormt hierin een belangrijke doelstelling. Ook het opnieuw maken en dragen van klompen wil de gemeenschap aanmoedigen. Hiertoe onderneemt het verschillende initiatieven en ontplooit het verschillende acties.