Meiavond in Hasselt
Jaarlijks trekt op de avond voor de eerste mei een prachtige stoet door Hasselt om de winter te verbannen en de lente te verwelkomen. De stoet wordt voorafgegaan door een beiaardconcert en eindigt op de Grote Markt met een mooi gevuld feestprogramma.
Een eeuwenoude traditie
Deze traditie wordt sinds mensenheugenis doorgegeven. De oudste vermelding gaat terug tot 1538. J. Grauwels vermeldt in zijn ‘Kroniek van Hasselt’ (1982) dat op de dag voor 1 mei ’s morgens 64 edellieden uit het kasteel van Kuringen al trommelend vertrokken om 3 eiken te halen uit het Herckenrodebos. Ze plaatsten die dan in Herckenrode, Kuringen en Hasselt. De dans om de Meiboom is een traditie die misschien teruggaat tot de Keltische cultuur. Sinds het midden 16e eeuw organiseerde de Rethoricakamer ‘De Rode Roos’ het Meiavondfeest. De Rode Roos verzamelde aan de Reddelberg (het dorp) in Hasselt en zong er het meiliedje in het gezelschap van de meigraaf en de meikoningin. De meigraaf veroordeelde de winter tot verbranding terwijl de meikoningin de nieuwe lente aankondigde en enkele prominenten uitnodigde om de meiboom recht te trekken.
Een mooi gevuld programma
Het programma van mei-avond kan wat verschillen van jaar tot jaar. Zo kan de meiavondviering starten met een beiaardconcert door de stadsbeiaardier op de Grote Markt en een optreden van een percussieband. Intussen stelt de stoet zich op aan de Reddelberg bij het bronzen beeld van Hendrik Van Veldeke, een Hasseltse volksdichter uit de 12e eeuw. Jan de Belleman die vol enthousiasme dit Hasselts festijn aankondigt, loopt de stoet voorop in zijn herenkostuum met groene das. Hij wordt vergezeld van enkele ceremoniemeesters, de 'Garde Civic' en een aantal gilden waaronder die van de Hasseltse speculaas en de Confrérie van de Hasseltse jenever. De 'Garde Civic' was een burgerwacht die in Hasselt bestond van 1830 tot 1920. Ze werden heropgericht in 1982, naar aanleiding van de Virga Jassefeesten. Verder lopen er reuzen mee in de Meiavondstoet, de vendelzwaaiers van 'Die Landouwe', volkdansgroep 'het Klompke' en enkele notabelen. De meigraaf, vergezeld door de veilmannen van Wimmertingen en de Banneuxkes en de meikoningin sluiten de stoet af. De stoet trekt over de Groene Boulevard, de Demerstraat en de Hoogstraat en wordt op de Grote Markt verwelkomd door het Koninklijk Feestcomité. De Meigraaf start met zijn toespraak waarin hij de winter veroordeelt tot verbranding. De veilmannen brengen deze verbranding samen met de heksen van de heksenfeesten ten tonele, onder belangstelling van vele toeschouwers. Hierna wordt de lente feestelijk ingehaald door de Meikoningin. Uiteindelijk wordt de meiboom door enkele prominenten en onder toezicht van het Koninklijk Feestcomité van de stad en de Rederijkerskamer 'De Rode Roos' opgericht.
*Gebaseerd op een gesprek door Gil Geron met Raymond Polus met aanvullingen door Luk Indesteege (juli 2023).
*Deze inzending kadert binnen het project Beleving. 100 levende gebruiken en tradities in Limburg. Een initiatief van het Limburgs Volkskundig Genootschap, in samenwerking met ECRU Erfgoed en Erfgoed Haspengouw, Werkplaats immaterieel erfgoed, Openluchtmuseum Bokrijk, Heemkring Vaart, Haspengouw. TV vzw, Academie voor Streekgebonden Gastronomie en AVANSA-Limburg.
