Scheepsmodellen bouwen

De techniek ‘scheepsmodellen in flessen’ bestaat al sinds het begin van de vorige eeuw. Die techniek werd hoofdzakelijk door zeevissers die na een zeereis terug aan land kwamen. Tijdens die periode dat de vissers thuis waren en vooraleer zij opnieuw naar zee vertrokken, beoefenden zij deze techniek. Ook zeevissers die niet meer actief in de zeevisserij waren, maakten daarvan hun hobby.

De techniek bestaat er in om het scheepsmodel na te bouwen, volledig op te tuigen en in de fles in te brengen. Het is geen modelbouwdoos. Er is weinig materiaal nodig om tot een mooi resultaat te komen enkel hout, verf, linnen, garen, stopverf voor de zee en lege flessen. De romp wordt uit het hout gesneden en geschilderd. De masten, zeilen en touwen worden vervolgens op de romp gemonteerd. Het is zeer belangrijk dat vooraf de diameter van de flessenhals en alsook de binnen afmetingen van de fles juist gemeten worden.

Om het afgewerkte model probleemloos in de fles te steken, worden de masten van scharnieren voorzien. De masten worden neergelegd op de romp en op deze wijze wordt alles door de flessenhals naar binnen geschoven. Eenmaal in de fles worden de masten met behulp van koordjes rechtgetrokken. Als laatste worden de koordjes aan de boegspriet vastgelijmd en afgeknipt. De boegspriet is een rondhout ( = een term die meestal gebruikt wordt voor masten) in het verlengde van de voorsteven van de boot. Enkel bij zeilschepen is er een boegspriet, vissersschepen, koopvaardijschepen, militaire schepen hebben geen boegspriet.

De fles wordt volledig afgesloten met een kurk. Rond de flessenhals wordt meestal als versiering een dikke koord gevlochten. Persoonlijk breng ik dan nog een lakzegel met mijn initialen op het einde van de koord(en) aan. Het resultaat is een prachtig kunstwerkje.

Iedereen kan deze techniek aanleren en beoefenen. Veel ruimte en veel materiaal heb je niet nodig.

Afbeeldingen: ©André Lombaert

Vlaanderen en de wereld
In Vlaanderen is deze techniek momenteel (te) weinig gekend. Het is de bedoeling om deze vergeten techniek meer kenbaar te maken zodat ze opnieuw wordt beoefend. Het zou jammer zijn mocht ‘scheepsmodellen in flessen’ uit het geheugen zou verdwijnen.

In Engeland bestaat een internationale vereniging ‘SHIPS IN BOTTLES’ met leden van over de hele wereld. Tweejaarlijks wordt in Engeland een bijeenkomst gehouden waarop iedere modelbouwer uitgenodigd wordt.

In Nederland in de stad Enkhuizen is het scheepsmodellen museum gevestigd van de gelijknamige Nederlandse vereniging.

*Fles op zee
Als experiment werd dit jaar in de maand februari door Vlaamse vissers ter hoogte van Noorwegen in de Noorse zee een fles met een bootje  geworpen. In die fles zit een boodschap met het verzoek aan de vinder om mij te laten weten waar en wanneer de fles is aangespoeld.

Het maken van scheepsmodellen in flessen | © André Lombaert