Vilten
Vilten is een proces waarbij we van ongesponnen wol een lap stof maken. De wol wordt daarvoor nat gemaakt met water en zeep. Wij gebruiken hiervoor warm water om het hechtingsproces te versnellen, maar koud water kan evengoed. Je kan ook elke soort zeep gebruiken, maar wij verkiezen Marseille-zeep op basis van olijfolie. Vervolgens rollen we de natte wol veelvuldig over een tafeloppervlak en wrijven we met onze handen over de wol. Dit doen we tot de vezels van de wol zich aan elkaar hechten en we een stevige lap stof krijgen. Wanneer de stof zo stevig is dat ze enkel nog met een schaar kapot te krijgen is, spoelen we de lap goed uit zodat alle zeep eruit vloeit. Daarna leggen we de stof te drogen. Naast lappen stof, vilten we ook bolletjes, touwtjes of andere vormen. Met de vilten stof kunnen dan allerlei producten genaaid worden.
De techniek van het vilten komt oorspronkelijk uit Centraal-Azië, waar het door nomadische volkeren gebruikt wordt. In de winter maken zij namelijk een grote vilten lap stof die ze op hun tenten leggen. Die laag zorgt voor extra warmte en is ook waterafstotend. In tegenstelling tot ons maken zij voor het viltproces geen gebruik van hun eigen handen, maar wel van paarden. De wol wordt achter de paarden gespannen. Wanneer de paarden zich voort bewegen, rolt ook de lap wol voort. Er wordt wrijving gecreëerd en de wol vervilt. Omdat wij niet zo’n grote lappen stof maken, kunnen wij dit gemakkelijker met onze eigen handen doen zonder de hulp van paarden.
Zelf ben ik beginnen vilten als hobby. Ik leerde het via workshops en cursussen. Daarna ben ik het vilten beginnen gebruiken in mijn werk met mensen met een beperking. Nu leer ik onze cliënten vilten en maken we samen allerlei dingen. Vroeger maakten we enkel sjaals, mutsen en hoedjes van vilt, maar nu maken we meer kleinere en fijnere spulletjes, zoals sleutelhangers en magneten in dieren- en bloemenvormpjes, knuffels en decoratie. Vilten wordt niet enkel gebruikt in therapieën bij mensen met een mentale beperking zoals bij ons, maar ook als activiteit of therapie voor bejaarden, bij fysieke revalidatie en in de psychiatrie. De techniek leent zich uitstekend voor deze therapieën, omdat het een erg gevoelsmatig proces is door het wrijven in zeepschuim, je het kan doen zonder er al te veel bij na te denken en het is een eenvoudige fysieke arbeid waarbij je weinig specifieke technieken moet kunnen of weinig concentratie aan de dag moet leggen. Zo kunnen mensen met een beperking op een eenvoudige manier zelf iets creëren. Daarom ook leer ik, samen met mijn cliënten, studenten ergotherapie vilten, zodat ze het later in hun therapie kunnen gebruiken.
Het vilten gebeurt bij Emiliani vzw, een voorziening voor mensen met een mentale beperking in Lokeren. Op de dagbesteding zijn er verschillende ateliers, waaronder het crea-atelier waar we vilten. Al onze vilten spulletjes zijn ook te koop bij en ten voordele van Emiliani vzw.
