Zevenjaarlijkse Virga Jessefeesten te Hasselt

Om de zeven jaar vormt Hasselt het toneel voor de Virga Jessefeesten: centraal staat de ommegang van het beeld van Virga Jesse, zoals Maria in Hasselt wordt genoemd, door de versierde straten van Hasselt.

2000 vrijwilligers brengen het verhaal van Maria en haar zoon Jezus. Bijzonder aan de ommegang is dat zij om de zeven jaar in een volledig nieuw kleedje wordt gestoken. Zowel op het vlak van inhoud als op het vlak van de muziek, kleding, wagens ... is iedere ommegang anders. Veel aandacht gaat naar de actuele betekenis van de eeuwenoude verhalen.


Typisch voor de Virga Jessefeesten zijn de versierde straten. Straatcomités, of rotten in het dialect, versieren hun straat met vlaggen en bloemen. Maar daar blijft het niet bij. Vele rotten brengen ook een uitbeelding of tafereel van oude mirakels, Bijbelse scènes of typische Hasseltse legendes.


Tijdens de feesten is er ook een uitgebreid aanbod aan culturele activiteiten. Zowat alle socio-culturele verenigingen treden tijdens de Virga Jessefeesten naar buiten, ook de rotten doen hier aan mee. Op tal van plekken zijn er tentoonstellingen, concerten, kooroptredens en mirakelspelen. Een bijzondere traditie is de uitdeling van de erwtensoep op de maandag na de eerste ommegang.  Onder het waakzame oog van de Hasseltse reus, de Langeman, delen de leden van de Broederschap van Onze-Lieve-Vrouw erwtensoep uit. Een gebeuren dat vele Hasselaren niet willen missen.


De eerste zevenjaarlijkse feesten vonden plaats in 1682, de laatste in augustus 2017. Waarom de processie om de zeven jaar plaats vindt, is voorlopig nog niet gekend. Vermoedelijk hebben de Hollandse bezetting en het voorbeeld van andere zevenjaarlijkse tradities in de omgeving hier een rol gespeeld. Dat de traditie vandaag nog verder leeft, heeft zeker te maken met de verering van Virga Jesse, maar onmiskenbaar ook met de sociale impact. Zowel de voorbereiding als de viering van de feesten versterken de sociale cohesie in de stad. De veel gehoorde uitspraak "Hasselaar word je pas als je de Virga Jessefeesten hebt meegemaakt" maakt de maatschappelijke verbondenheid duidelijk die de feesten met zich meebrengen.


De geschiedenis van de Virga Jesse gaat terug tot de oprichting van een mariaal broederschap in het eerste decennium van de 14de eeuw. Uit het begin van de 14de eeuw dateert ook het beeld van de Virga Jesse, dat vandaag nog steeds rondgedragen wordt. Waarschijnlijk vond er reeds vroeg een jaarlijkse processie plaats. Tijdens de Reformatie (16de eeuw) werd deze traditie onderbroken. In 1645 blies men de processie nieuw leven in. De Hollandse bezetting (1675-1681) maakte hier echter opnieuw een einde aan. In 1682 werd er terug een processie ingericht, het zevende jaar na de laatste processie. Deze ommegang vormde het begin van een zevenjaarlijkse cyclus, die al meer dan 330 jaar bestaat en de hele stad samenbrengt.


*'Virga Yes Divers' werd in 2021 opgenomen in het Register van inspirerende voorbeelden voor het borgen van immaterieel erfgoed.