‘Virga Yes Divers’: multiculturele deelname aan de Virga Jessefeesten

Wat & Hoe

Hasselaren komen vandaag uit alle werelddelen en brengen een rijkdom aan culturen en religies mee naar de stad. Maar een stad heeft ook haar eigen eeuwenoude tradities die haar identiteit geven, zoals de Virga Jessefeesten. Hasselaren met verschillende culturele achtergronden werden geïnterviewd met als doel: ervaringen over de Virga Jessefeesten bijeenbrengen. Diverse Hasselaren vertelden over hun beleving van de Virga Jessefeesten en parallellen met stads- of volksfeesten in hun land van herkomst. De getuigenissen vormden de kern van de expo Virga Yes Divers, die liep van 16 juni 2017 tot 7 januari 2018. 

Het tweede luik van de samenwerking was een creatief proces. In workshops werkten diverse Hasselaren samen aan een straatversiering, die uiteindelijk in de koetspoort van het museum getoond werd. Zo sloot de groep samen met de omwonenden aan bij de traditie dat Hasselaren hun eigen ‘rot’ (wijk) zelf versieren ter gelegenheid van de Virga Jessefeesten. 

Het Stadsmus wil steeds samen met de Hasselaren ontdekken wat hen verbindt met het heden, verleden en de toekomst van de stad. Het museum werkt daarvoor samen met het erfgoedveld en andere stedelijke spelers. ‘Virga Yes Divers’ was een mooi voorbeeld van zo’n samenwerking met diverse partners rond een immaterieel-erfgoedpraktijk uit de stad.  

De Virga Jessefeesten zijn een eeuwenoude traditie, een stadsbreed feest en een sterk verbindend initiatief dat alle Hasselaren nauw aan het hart ligt, maar dat anderzijds slechts eens in de zeven jaar plaatsvindt. Omdat de volgende feesten pas plaatsvinden in 2024, zijn de voorbereidingen voor die editie momenteel nog in een opstartfase. Corona speelt daarin wel een versterkende rol.

Waarin zit de kracht van uw initiatief?

Naast de tweeledige expo in Het Stadsmus werden er ook andere resultaten behaald die niet allemaal verwacht waren, maar minstens even belangrijk blijken te zijn. Op een ongedwongen manier maakten de deelnemers verder kennis met het museum, de Virga Jessefeesten en het immaterieel erfgoed van de stad. We merkten dat dat hun band met de stad en haar tradities verstevigde. Naarmate het traject meer vorm kreeg, werd ook duidelijk dat ze het museum beschouwen als een partner, wat de deur opent voor toekomstige samenwerkingstrajecten. 

Wat is uw gouden raad voor anderen? 

Het is al een project op zichzelf om inwoners met verschillende culturele achtergronden te bereiken. Begin daarom tijdig en doe zoveel mogelijk een beroep op bestaande netwerken en verenigingen. Het vraagt ook tijd om elkaar te leren kennen, maar wacht niet te lang om aan de cocreatie te beginnen. Dat verheldert voor iedereen het gezamenlijke doel. 

In 2017 bijvoorbeeld sprak het thema van die editie van de Virga Jessefeesten, ‘Teken van hoop’, in ons voordeel. Dat universele thema vergemakkelijkte het gesprek en zorgde ervoor dat ook vertegenwoordigers van andere levensbeschouwingen zichzelf herkenden in de Virga Jessefeesten als feest van alle Hasselaren, waaraan ze konden en wilden deelnemen. 

Onderneemt u nog andere acties waar u trots op bent? Of hebt u plannen voor andere acties?

Via deze samenwerking bouwden we een relatie op met Hasselaren die we via andere initiatieven moeilijk bereiken. Bovendien was het geen eenrichtingsverkeer, maar beschouwden de integratieraad en het interlevensbeschouwelijk netwerk zichzelf meer en meer als partner. Dat biedt perspectieven voor toekomstige samenwerkingen. Mogelijk passen die binnen de volgende Virga Jessefeesten. Een andere piste is dat het ontwikkelde samenwerkingstraject als ‘sjabloon’ dient voor initiatieven rond andere Hasseltse immaterieel-erfgoedelementen, die net zoals de Virga Jessefeesten een plek hebben in Het Stadsmus en in de stad: liederen, feesten, religieuze tradities …

Ann Delbeke voor Het Stadsmus