ZINGEN VOOR SOLIDARITEIT IN HERENT

Strijd-, protest-, solidariteitskoren, ze bestaan over de hele wereld. Van Noorwegen over Uganda tot Zuid-Afrika, van Sydney tot Vancouver. Ook in België. Op de website van de vzw Koor&Stem, het Vlaamse aanspreekpunt voor koren en vocale muziek, tel je onder de rubriek solidariteitskoren een 20-tal groepen.

Koorzang vindt in Europa zijn oorsprong in religieuze aangelegenheden, reeds in de 4^de eeuw. In de middeleeuwen evolueert koorzang naar vertier aan hoven en koningshuizen. Het zingen van strijdliederen in groepsverband begint vermoedelijk in de 19^de eeuw, samen met de socialistische klassenstrijd. Zingen wordt een protestmiddel tegen economische uitbuiting en politiek onrecht. In de 20^ste eeuw dwingen oorlogen, dictaturen en apartheid tot krachtig verzet. Politieke liederen maken hier deel van uit. Denk aan het Solidaritätslied uit 1931 van schrijver- en componistenduo Brecht en Eisler, beiden Duits en communist. De vredesbetogingen in de jaren 80 triggeren het ontspruiten van een deel van de huidige Vlaamse solidariteitskoren.

Het ene koor inspireert het andere.

Voor het koor Kontrarie begint het allemaal met een  verjaardagsfeest van een vijftigjarige, die het ‘WOSHkoor’, een solidariteitskoor uit Heist-op-den-Berg, uitnodigt. Enkele vrienden worden op het feest zo enthousiast, dat ze beslissen om zelf een strijdkoor op te richten in Herent. Inspiratie voor de naam halen ze uit het woord contrarie, oftewel in protest, tegen de stroom in. De 12 leden gaan op zoek naar liederen met een uitgesproken geëngageerde inhoud en de 2 leden met ‘verstand van muziek’ leren de anderen om tweestemmig te zingen.

Jaren later inspireert Kontrarie het Chorale Saint-Paul in Mons en Kwimba in Gent. Gelijkgezinde koren en sociaal geëngageerde verenigingen bundelen graag hun krachten voor grotere evenementen en acties.

Eén lied is veel sterker dan één tekst, zoals één beeld meer zegt dan duizend woorden.

 “Zingen is mooi, heerlijk en goed voor het lichaam. Als we goed hebben gezongen, dan ontstaat er iets in de groep en dit slaat over op het publiek, het is emotioneel. Het geeft energie. Die kracht straalt uit op het publiek”.

Wie zich aansluit bij een koor houdt van klank, melodie, ritme en samen zingen. De meeste koren werken meerstemmig. Dit betekent dat verschillende zangstemmen een lied brengen op verschillende toonhoogtes. Het koor wordt opgedeeld in stemgroepen: sopranen, alten, tenoren, bassen. Vaak worden ze begeleid door een gitaar, basgitaar, slagwerk, fluit.

Wie voor een solidariteitskoor kiest onderschrijft ook een maatschappelijk geëngageerde visie. De missies en accenten variëren weliswaar van koor tot koor, toch zingen ze allen rond centrale thema’s zoals armoede, werkloosheid, immigratie, racisme, vrede, milieu of een gelijkwaardig leven voor iedereen. Naast zangrepetities zijn er dan ook denk- en debatdagen, weekends, uitstappen naar wijkwerkingen, naar Brussel en af en toe is er feest.

Kontrarie zingt op tientallen benefietacties, manifestaties en concerten.

Ons eerste optreden dateert uit 1986. We gingen de straat op om actie te voeren samen met het Vlaams Aktiecomité tegen Atoomwapens.

We zongen voor de vrijlating van Mandela. In 1997 stonden we te zingen tegen de sluiting van Renault in Vilvoorde tussen de pikketten, in het donker en de kou, bij een houtvuur in de lege fabriek. In 2003 gingen we betogen tegen de oorlog in Irak. We verzorgden optredens op de Dag van de Armoede, bij de inhuldiging van het standbeeld aan de onbekende oorlogsvrouw in Leuven. We namen deel aan de manifestatie van Hart boven Hard, voor een samenleving waar waarde boven winst gaat. We gingen zingen in asielcentra, zongen met en voor mensen met beperkingen.

De thematieken evolueren over de jaren heen om aan te sluiten bij de actuele maatschappelijke bezorgdheden. Het repertoire groeit uit tot 260 liederen in meer dan 10 verschillende talen, vierstemmig gezongen

Om de 5 jaar geven we een concert in een grote zaal. Een deel van de winst gaat naar projecten uitgekozen door de koorleden en kwam ten goede aan niet gouvernementele organisatie zoals Oxfam, 11.11.11, Broederlijk Delen.

In 2022 waren we net een lied aan het inoefenen rond vluchtelingen uit oorlogsgebieden toen de oorlog in Oekraïne uitbrak.

3 van de 40 huidige leden zingen mee sinds het ontstaan. De jongste is iets ouder dan 30, de oudste iets meer dan 80. We hebben onderling een sterk sociaal weefsel en een hecht netwerk uitgebouwd.

Samen sterk. Solidariteit en maatschappelijke inzet zal altijd blijven bestaan. Muziek evenzeer.

Jongeren kiezen vandaag voor nieuwe muziekvormen en stijlen, andere repertoires, betere verspreiding van hun muzikale boodschap, bijvoorbeeld door deelname aan ‘Song for Climate’. Engagementen zijn diverser, in tijd, thema en vorm. Langetermijn engagement blijkt minder evident in de huidige maatschappij. Maar er zullen altijd mensen opstaan en de burger oproepen om wakker te worden. Er zullen altijd mensen zijn die moed, energie en interesse tonen in wat hun medemens overkomt. En muziek zal blijven verbinden.