De Sint-Leonardusprocessie van Zoutleeuw

Sinds 1274 gaat op Pinkstermaandag de Sint-Leonardusprocessie uit in Zoutleeuw. Met deze traditie geeft Zoutleeuw uiting aan de volksdevotie rond zijn patroonheilige. Het is een van de oudste processies van het land. 

De processiedag start 's morgens met een bedevaartsmis. Daarna volgt een plechtige eucharistieviering en aansluitend - tegen 11.00 u. - vertrekt de processie door de straten van Zoutleeuw. In de processie lopen een 300-tal figuranten mee. Zij beelden het leven en de verering van Leonardus uit op basis van zijn levensgeschiedenis. Ook de relieken van de heilige worden door verschillende verenigingen in de processie meegedragen. De verering wordt ondersteund door het ronddragen van eeuwenoude beelden en vaandels, die doorheen het jaar in de Leonarduskerk van Zoutleeuw te bewonderen zijn. Ze zijn blijvende emanaties van devotie, maar eveneens maken ze de verbinding met de vele kloosterordes en wereldlijke associaties, zoals de gildes die in de stad actief waren en -nog steeds- zijn. Aan al deze gemeenschappen wordt door vele figuranten in de processie gestalte gegeven. 

Het hele Pinkstergebeuren - processie en bedevaartkerk - is en blijft verbonden met het levensverhaal van de Franse kluizenaar Leonardus van Noblat: bevrijder van gevangenen, bevrijder van allerlei ziekten, in het bijzonder van mensen met reuma en jicht en beschermer van kinderen en toeverlaat van zwangere vrouwen.

De Sint-Leonardusprocessie is een groot volksfeest waaraan de lokale overheden, de verenigingen en de horeca massaal participeren. Het brengt de hele gemeenschap op de been. De processie verenigt families en inwoners van verschillende generaties en achtergronden. Wanneer een deelnemer zijn rol in de processie niet meer kan opnemen, wordt vaak een opvolger binnen de familie gezocht. De processie is eveneens het sluitstuk van de jaarlijkse pinksterkermis

Het Processiecomité organiseert jaarlijks de processie en probeert elke inwoner te betrekken bij de ommegang. De fanfare, de gildes, de jeugdverenigingen en bij uitbreiding de hele lokale gemeenschap maken van de processie een verbindend evenement. Op verjonging wordt ook sterk ingezet. Om dit te realiseren worden de lokale verenigingen en scholen betrokken bij het hele gebeuren. In de scholen vinden presentaties plaats over de historiek van de processie en vele leerlingen nemen in klasverband deel als figurant in de processie. Zo groeit de plaatselijke jeugd op met de traditie en blijft ze levend. Op die manier kan de processie verder groeien en evolueren om te voldoen aan de noden van een veranderende samenleving. Voor de gelovigen is de processie een diepgaande spirituele ervaring, met de nadruk op de patroonheilige Sint-Leonardus. Maar zelfs als je niet gelovig bent, zul je de sfeer van sereniteit en reflectie waarderen… of de kaastaart, want ook het bakken van de verrukkelijke Leeuwse kaastaart, behoort tot de traditie.

De Confrérie van Leonardus onderhoudt zowel nationaal als internationaal contacten met andere broederschappen van Sint-Leonardus, zoals Sint-Lenaarts in België, Beek en Donk in Nederland, Noblat in Frankrijk, Kirkop in Malta, Ulm, Lauf, Kreuth en Inchenhofen in Duitsland, Parma en Mascali in Italië, Sankt Leonhard am Forst in Oostenrijk en Jesenice in Slovenië. Vele van deze broederschappen brachten al een bezoek aan Zoutleeuw wat de internationale uitstraling ten goede komt.

Het dragen van het miraculeus retabelbeeld van de Heilige Leonardus | © Stad Zoutleeuw