Het jaarlijkse schoolbezoek van Sinterklaas in de Antwerpse Seefhoek

Sinterklaasfeest in Stedelijke kleuterschool De Musjes in de Seefhoek.

Het jaarlijkse bezoek van Sinterklaas en Zwarte Piet aan de school is een evenement waar we met de hele school naartoe leven. In de twee weken die aan het bezoek voorafgaan, bereiden alle klassen zich al knutselend en zingend voor op hun komst.

In mijn klas, de speelklas met 2,5 jarigen, vertrek ik vanuit de waarneming van de Sint en Piet figuren. Via poppenspel, prentenboeken en Tik Tak leren de kinderen hoe Sint en Piet eruitzien. We oefenen woordjes in zoals ‘Sint en Piet’, het ‘boek’ van Sinterklaas en de ‘zak’ met cadeautjes. Verder knutselen we veel en ik leer hen liedjes aan. Voor de allerkleinsten is dat  ‘Sinterklaas Kapoentje’ en ‘Zwarte Pietje, boe, boe, boe’. Vooral dat ‘boe, boe, boe’ slaat aan, dat is het eerste wat ze allemaal meezingen. Tot slot heb ik ook kostuumpjes van sint en piet waarmee ik de kindjes verkleed en op de foto zet voor de ouders. 

Naarmate de grote dag nadert, bouwen we de sfeer en de spanning verder op. Een week lang draaien we sinterklaasliedjes in de gangen van de school. Soms blijkt in een klas dat Zwarte Piet, deugniet, die nacht is komen spelen, maar niet zo goed heeft opgeruimd. Foei! Wel leuk dat hij wat snoepjes achterliet! Of als een kindje het uithangt, durf ik wel eens zeggen: ’Pas op, want Sinterklaas is al in het land. Hij ziet dat je niet flink bent.’ Maar echt dreigen met de roe of de zak, dat is lang verleden tijd. We willen het sinterklaasverhaal positief benaderen. Ik wil dat de kinderen voelen dat het sinterklaasfeest een kinderfeest is. Dat de Sint misschien wel een oude man is en een beetje streng, waar Piet veel speelser is, maar dat hij vooral lief is en cadeautjes brengt, dat hij een echte kindervriend is.

Het sinterklaasfeest

Wanneer het lang verwachte moment aanbreekt, verzamelen alle klassen op de speelplaats om Sinterklaas en zijn pieten – want meestal is het er meer dan één Piet – te begroeten. Over de hele speelplaats weerklinkt sinterklaasmuziek en de oudere kinderen, die het al een keertje meemaakten,  kijken opgewonden om zich heen tot het gezelschap op het dak van de school verschijnt. Terwijl de Sint naar de kinderen zwaait en de pieten wat gek doen, zingen wij onze liedjes zoals bv. ‘Zie ginds komt de stoomboot’. Na de intrede gaat iedereen terug naar zijn klas.

De Sint is de verdere dag op school aanwezig en volgt een schema om alle kindjes te ontmoeten. Bij de allerkleinsten komt hij naar de klas. We laten hen in hun vertrouwde omgeving want het binnenkomen alleen al is heftig genoeg. Het hangt af van klasje tot klasje of maar meestal heb ik handen en zakken tekort om alle angstige kindjes aan te hangen. Wanneer ze wat bekomen zijn, leest de Sint voor uit zijn boek. Elke leerkracht schrijft voor zijn klas een scenario, een tekstje dat tussen de dikke boek van de Sint zit. Bij de kleintjes houden we het meer algemeen en vertelt de Sint iets over de klas, bv. dat ze goed opruimen of flink knutselen. Maar het kan ook omgekeerd, dat de sint zegt dat ze niet zo flink opruimen en de juf vaak boos moet zijn. Wat de inhoud precies is, hangt van de klas af. We benoemen het positieve maar ook dat wat beter kan.

De oudere kleuters komen per leerjaar samen in een zaal die versierd is met tekeningen en knutselwerkjes van de kinderen. De Sint zit op een troon. De kinderen zingen en er speelt zich altijd een scenario af, vooraf uitgewerkt door de leerkrachten. Zo gebeurt het al eens dat Sinterklaas binnenkomt zonder mijter en er Piet op uitstuurt om die te zoeken. Maar natuurlijk, Piet zou Piet niet zijn mocht hij niet eerst met een pet, een kookpot of een ander hoofddeksel afkomen, voordat hij uiteindelijk met de hulp van de kinderen de mijter vindt. Het scenario is elk jaar anders en hangt af van de fantasie van de leerkrachten. Op het einde ontvangt elk kind een speculaas, mandarijnen en een speelgoedje. Vroeger kochten we speelgoed om in de klas te gebruiken. Maar we hebben al zoveel en de kinderen, die uit een arme buurt komen, hebben thuis vaak weinig speelgoed. We kopen nu iets dat ze mee naar huis mogen nemen.

De dag eindigt met een fotosessie. Ouders en kinderen staan dan in lange rijen aan te schuiven voor een foto met Sint en Piet. Het sinterklaasfeest zoals we dat nu op school vieren, verschilt niet zo veel van hoe ik het me herinner uit mijn jeugd. Ook wij knutselden en zongen sinterklaasliedjes. Omdat ik in het stedelijk onderwijs sta, mogen wij wel geen kruis tekenen op de mijter van de Sint. Persoonlijk vind ik dat jammer omdat het sinterklaasfeest een katholiek feest is. En daarnaast verandert natuurlijk de figuur van Zwarte Piet, die vanaf dit jaar een Roetpiet zal zijn. Maar het feest op zich is hetzelfde gebleven.

*Noot: in 2020 komt de sint en zijn gezelschap niet live naar de school maar zal hij de kinderen toespreken tijdens een videosessie.