De toekomst voorspellen met een kopje Turkse koffie

‘Het is Koffiedik kijken’ is een Vlaamse uitdrukking die betekent: ‘Je weet nog niet wat er gaat gebeuren.’ In het Turks spreken we over 'Kahve falı' (toekomstkoffie), met koffiedik de toekomst voorspellen.

Bij het drinken van Turkse koffie, blijft er altijd een laagje koffiedik in je kopje. Na het drinken leg je het schoteltje van je koffie omgekeerd bovenop het kopje koffie. Je neemt het kopje met het schoteltje erop tussen je wijsvinger en duim en maakt er een horizontale cirkel mee terwijl je de volgende woorden zegt: ‘neyse halim çıksın falim’, ‘wat mijn situatie is, maak me dat bekend’. Hierna draai je het geheel om zodat het kopje koffie ondersteboven op het schoteltje op tafel staat. Dan wacht je totdat het kopje helemaal afgekoeld is. Het koffiedik verplaatst zich en vormt vlekken of tekeningen op de binnenwanden van je kopje. Daarna kan iemand je koffiedik lezen. Als je wil dat het kopje snel afkoelt, zodat je je toekomst kan laten lezen, leg je er een goudstuk op. Dat versnelt het afkoelen.

Vaak voorspellen we de toekomst onder vrienden. We drinken dan een kopje en dan zeggen we: ‘Wil jij mijn toekomst, mijn ‘fal’, kijken?’ Vaak ‘zeveren’ we dan wat: ‘Ah ség, ik zie dat er een groot pakske komt binnen een paar dagen,….’ Dat is voor de fun. Maar er zijn ook mensen, professionals, die dit als beroep doen. Zij voorspellen heel nauwkeurig. Zo ken ik iemand die tijdens het koffiedik lezen door een totaal onbekende te horen kreeg dat ze een zoon zou krijgen … en ze wist op dat moment niet eens dat ze zwanger was. Niet iedereen kan dat. In België zijn er niet zoveel professionals, maar onder vrienden is het wel een courante praktijk.

Zo courant dat er ondertussen ook grappige apps bestaan om koffiedik te lezen, zoals ‘Kaave’ of ‘Falci bacı’. Je meldt je aan, je stuurt foto’s van je kopje met koffiedik en iets later krijg je een berichtje met je toekomst. De app vertelt je dat je tijdens het wachten op het afkoelen van je kopje ook een wens moet doen.

De toekomst lezen is eigenlijk 'haram', want enkel Allah kent de toekomst. Heel gelovige mensen zullen dan ook geen koffiedik (laten) lezen. Maar uiteraard zijn er ook velen die niet echt in het toekomst voorspellen geloven, zij doen het dan voor de gezelligheid. Om het gebruik goed te praten gebruikt men daarom vaak de uitspraak ‘Fala inanma, falsız da kalma’. Dat betekent: 'in toekomstvoorspellen geloven is niet juist, het is ook niet waar, maar de mensen willen graag goede dingen horen.'