Katapultschieten in Brugge

Katapultschieten: een levend erfgoed in Brugge
De Brugse Katapult Club zet zich in om de traditie van het katapultschieten in ere te houden en over te dragen aan nieuwe generaties. Katapultschieten is veel meer dan een recreatieve sport: het is een levend cultureel erfgoed dat draait om ambacht, techniek, zintuiglijke beheersing en sociale verbondenheid. In Brugge, een stad met een rijke cultuurhistorie, vormt deze praktijk een stille maar waardevolle draad in het stedelijk weefsel van volkscultuur.

Katapultschieten is een laagdrempelige activiteit, met wortels in het dagelijkse leven van gewone mensen. Doorheen de geschiedenis werd de katapult gebruikt voor jacht en zelfverdediging, maar ook als kinderspeelgoed of als een vorm van volksvermaak op kermissen en feesten. Vandaag is de katapult geëvolueerd naar een sportieve discipline, met vaste wedstrijden: Belgische Kampioenschap en Europees Kampioenschap, verenigingen en trouwe beoefenaars. Binnen onze club komt een diverse groep mensen samen: jong en oud, vrouwen en mannen, mensen met en zonder beperking, hobbyisten en vaklui. Iedereen vindt er zijn plaats.

Toegankelijkheid
Een van de kernwaarden van het katapultschieten is de toegankelijkheid. De basisuitrusting is goedkoop of zelfs gratis: veel schutters maken hun eigen katapulten met eenvoudige natuurlijke materialen. Het maken van een eigen katapult is op zich al een vorm van immaterieel erfgoed: het vergt kennis van materialen, gevoel voor vorm en balans, en wordt vaak geleerd binnen families of doorgegeven van oudere aan jongere leden. In dit ambacht schuilt niet alleen creativiteit, maar ook verbondenheid met de natuur en respect voor hergebruik en eenvoud.

Bovendien is katapultschieten uitermate geschikt voor mensen met een beperking. Doordat het weinig fysieke kracht vereist, maar wel concentratie en precisie, is het een sport die zich makkelijk aanpast aan het individu. Binnen onze club zijn er meerdere leden met fysieke of cognitieve beperkingen die actief deelnemen aan trainingen en wedstrijden. Zo bevordert katapultschieten sociale inclusie, zelfvertrouwen en wederzijds respect.

Sociaal
Naast het sportieve aspect is er een sterke sociale dimensie. De bijeenkomsten van onze club zijn niet alleen wedstrijden, maar ook ontmoetingsmomenten. Er wordt gepraat, gelachen, tips worden uitgewisseld, en de onderlinge solidariteit is groot. Oudere leden nemen jongere of beginnende schutters onder hun vleugels, en kennisoverdracht gebeurt op een natuurlijke, informele manier. Deze verbondenheid en het gemeenschapsgevoel zijn typisch voor immaterieel erfgoed: het leeft alleen voort dankzij de betrokkenheid van mensen die het belangrijk vinden en samen beleven.

Internationaal
Ook op internationaal vlak groeit de aandacht voor het bewaren van dergelijke praktijken. De visie van UNESCO op immaterieel erfgoed – zoals verwoord in de Conventie van 2003 – benadrukt het belang van “levende tradities die mensen een gevoel van identiteit en continuïteit geven”. In die zin past het katapultschieten perfect in de definitie: het is een praktijk die nauw verweven is met het dagelijks leven, ambacht, spel en sociale interactie.

Brugge
In Brugge krijgt deze traditie een bijzondere betekenis. De stad staat bekend om haar historische patrimonium, maar ook om haar erfgoedwerking die oog heeft voor het dagelijkse, levende erfgoed van bewoners. Het katapultschieten is daar een mooi voorbeeld van: het is geen museumstuk, maar een gebruik dat vandaag actief wordt beleefd, door mensen met passie en vakmanschap. Er worden regelmatig demonstraties georganiseerd op evenementen, en de club staat open voor geïnteresseerden die het willen leren.

Door erkenning te geven aan deze traditie, geven we niet alleen eer aan het verleden, maar zorgen we ook voor de toekomst van dit unieke en waardevolle stukje Vlaamse cultuur.